Ma ściany oblicowane cegłą i gruby betonowy strop. Podczas aranżacji terenu parkowego na budowie Małopolskiego Centrum Nauki odsłonięto schron z czasów II wojny światowej.
Niewielki obiekt znajduje się przy skarpie obok alei Bora-Komorowskiego. Odkrycia dokonał operator koparki, który kształtował teren pod przyszłe nasadzenia. – Mamy do czynienia z założeniem, które może mieć wartość historyczną – mówi Piotr Szymański, dyrektor Cogiteonu, który dodaje, że natychmiast został uruchomiony nadzór archeologiczny, a informacja o odkryciu trafiła do miejskiego konserwatora zabytków.
Budynek był całkowicie zagłębiony w ziemi i jest w złym stanie technicznym. Ze wstępnych oględzin wynika, że mogły go wznieść służby budowlane hitlerowskiej Luftwaffe w 1944 roku na potrzeby ochrony powietrznej śląskiego węzła rafinerii. – Mamy informację, że to jedyny znany schron tego typu w Krakowie – mówi Piotr Koziarz, rzecznik prasowy instytucji.
Obiekt składa się z wygiętego korytarza w formie tunelu i dwóch pomieszczeń o łącznej powierzchni około 72 m2. Jedno z nich pozbawione jest stropu, a jego ściany muszą podpierać stemple. Możliwe, że w okresie powojennym doszło do częściowej rozbiórki.
Konserwator zdecyduje
Siedziba Małopolskiego Centrum Nauki Cogiteon powstaje na skraju dawnego lotniska Rakowice-Czyżyny. W miejscu, gdzie stoi schron będzie fragment parku z ponad setką drzew. – Odkrycie nie koliduje z planowaną zabudową, ani rozplanowaniem roślin, dlatego aranżacja terenu zielonego przebiega bez przeszkód – mówi Piotr Szymański. Cała inwestycja jest prowadzona pod stałym nadzorem archeologicznym. Na etapie prac ziemnych pod budynek nie odnaleziono żadnych innych artefaktów.
O dalszych losach znaleziska zdecydują specjaliści. – Jeszcze nie wiemy czy potrzebne będą dodatkowe działania i jakie będą zalecenia służb konserwatorskich. Wiemy, że istnieją możliwości techniczne, aby wkomponować obiekt w otoczenie parkowe, odsłaniając górne jego części – mówi Piotr Szymański. Dolne musiałby być zabezpieczone, bo całość grozi zawaleniem.
Budynek Małopolskiego Centrum Nauki powstaje od marca 2021 roku. Wewnątrz znajdzie się m.in. wystawa stała „Człowiek i jego marzenia” z setką urządzeń interaktywnych, 6 laboratoriów i pracowni edukacyjnych, Akademia Dzieci oraz przestrzeń konferencyjna. Obok Cogiteonu będzie prawie 300 drzew, kilkaset krzewów, a na dachu powstanie ogród. Zakończenie budowy planowane jest na sierpień 2023 roku.