– Kiedy zaczynałam pracę nad wystawą, ogłosiliśmy apel do naszej publiczności, zachęcający do podzielenia się swoim dzieciństwem. Chodziło nam o różne pamiątki, ale też wspomnienia. Łącznie napisało do nas około 50 osób. To było tak zaskakujące i niesamowite, że postanowiłam, iż od każdej osoby coś zaprezentujemy – wspomina Agata Klimek-Zdeb, kuratorka ekspozycji.

Trzepak sercem wystawy

Ekspozycja stanowi opowieść o zabawkach i rozrywkach dziecięcych w okresie PRL-u. Prezentuje nie tylko najpopularniejsze przedmioty, ale także opowiada o aktywnościach na świeżym powietrzu, ofercie kulturalnej, grach ruchowych czy rozwoju technologii na przestrzeni dekad.

– Sercem wystawy jest oczywiście trzepak. Mamy także oryginalne plansze komiksowe m.in. z komiksu Kajko i Kokosz, jak i wiele eksponatów związanych z czytelnictwem. Wśród nich oryginalne wydania prasy dla dzieci typu „Miś”, „Świerszczyk” czy „Świat Młodych”. Naszą perełką jest także oryginalna lalka filmowa Misia Uszatka. Zwiedzający mogą zobaczyć również plansze z serialu animowanego „Reksio” – wylicza Agata Klimek-Zdeb.

Powrót do dzieciństwa

Oprócz prywatnych pamiątek na wystawie znalazły się także obiekty pochodzące ze zbiorów Muzeum Krakowa oraz użyczone przez głównych partnerów ekspozycji, czyli Fundację Muzeum Komiksu, Muzeum Zabawek i Muzeum Elektroniki w Krakowie.

– Postanowiliśmy przyłączyć się do całej inicjatywy, bo nie wyobrażaliśmy sobie wystawy o zabawkach w PRL-u bez udziału Muzeum Zabawek – mówi Katarzyna Sosenko, dyrektorka Muzeum Zabawek w Krakowie i prezeska Fundacji Zbiorów Rodziny Sosenków. – Ta wystawa daje możliwość pokazania, jak kiedyś wyglądało dzieciństwo. Jest ciekawa nie tylko z perspektywy monograficznej, gdyż pokazujemy, jak wyglądały zabawki, którymi się bawiono, ale także z powodu tworzenia więzi między rodzicami i dziećmi – dodaje.

Dzięki Muzeum Zabawek na ekspozycji można podziwiać m.in. lalki celuloidowe, misie-trociniaki, drewniane klocki obrazkowe, grę planszową „Grzybobranie” czy samochodzik na pedały. Kultowe sprzęty, takie jak komputer Commodore czy Atari, są zaś zasługą Muzeum Elektroniki w Krakowie.

– Jest tutaj interaktywne stanowisko, na którym możemy pograć w polską kultową grę logiczno-zręcznościową Robbo, wydaną w 1989 roku. Ważną częścią ekspozycji jest także konsola o nazwie Ameprod – jedyna polska konsola produkowana we wrocławskiej firmie Elwro na przełomie lat 70. i 80. XX wieku – wyjaśnia Łukasz Bazarnik, współwłaściciel Muzeum Elektroniki w Krakowie.

Zabawa na wystawie

„Trzepaki, Reksio, Atari” to wyjątkowa ekspozycja, która daje możliwość zabawy. – To było dla nas oczywiste, że skoro przygotowujemy wystawę o zabawie, musi być ona taką ekspozycją, na której będzie można się bawić. Mamy tutaj dużo przestrzeni interaktywnych i obiektów, które można dotykać. Są to zarówno pamiątki z epoki, jak i współczesne zabawki – tłumaczy Agata Klimek-Zdeb.

Na najmłodszych czeka specjalna ścieżka zwiedzania zawierająca specjalne teksty skierowane do dzieci. Narratorami są Zosia i Antoś, którzy po odbytej podróży w czasie do PRL-u, dzielą się ze zwiedzającymi swoimi spostrzeżeniami. Ścieżka ta powstała we współpracy z uczniami Szkoły Podstawowej nr 52.

– Oglądam tę wystawę z uśmiechem, dlatego że są tu przedmioty, które przypominają mi moją młodość i młodość moich dzieci. To wspólne przeżywanie radości. Poza tym jest to swego rodzaju zapis historii, ponieważ widać ewolucję we wszystkich kategoriach – pojazdach, komiksach czy sprzętach do zabaw ruchowych – podsumowuje Marek Sosenko, twórca kolekcji Muzeum Zabawek w Krakowie.

Wystawa „Trzepaki, Reksio, Atari” będzie dostępna dla zwiedzających od 17 lutego do 7 stycznia 2024 roku w Muzeum Nowej Huty, oddziale Muzeum Krakowa.