O kierunkach działań strategicznych na przestrzeniach otwartych Kampusu UJ opowiada w rozmowie z LoveKraków.pl Marek Grochowicz, doktorant Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kinga Poniewozik, LoveKraków.pl: Jaka idea przyświeca projektowi Kampus Pełen Życia?
Marek Grochowicz, doktorant Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej, UJ: Na początku moich studiów wraz z osobami pracującymi i studiującymi na geografii dostrzegliśmy, również porównując z uczelniami w innych krajach, gdzie podróżowaliśmy, że choć nasz Kampus jest przestronnym i ciekawym miejscem, z atrakcyjnymi budynkami, to mało w nim życia. Brakuje w nim miejsc na aktywność studencką. Nie spełnia też roli lokalnego centrum w tej części Krakowa, brakuje wymiany myśli z mieszkańcami czy relacji z instytucjami w sąsiedztwie Kampusu. Poza tradycyjnymi stołówkami brakuje tutaj jakiejś przyjemnej kawiarni, sklepu spożywczego czy piekarni, a w tygodniu po godzinie 16 oraz weekendy pozostają tylko automaty.
Nowy sposób myślenia o Kampusie w naszym gronie pojawił się w 2017-2019 roku, kiedy zaczęliśmy działać jako oddolna inicjatywa Kampus+. Jednak momentem przełomowym była pandemia, kiedy nagle kilkanaście tysięcy studentów i naukowców wróciło do swoich domów, często poza Krakowem, i wydawało się, że Kampus będzie wtedy stał pusty. Okazało się, że mieszkańcy zaczęli z niego częściej korzystać, bo tu były otwarte przestrzenie do spacerowania. Wtedy pojawiło się pytanie, co będzie, jak wrócimy na Kampus w reżimie pandemicznym, a także po zakończeniu pandemii?
Jednym z naszych pomysłów była próba przeniesienia dydaktyki na zewnątrz, np. w postaci długiego stołu, przy którym można będzie prowadzić dyskusje w przestrzeni, która jest bezpieczna. W 2021 roku dzięki Inicjatywie Doskonałości UJ powstały trzy tzw. Strefy Kontaktu, w których można było pracować w małych grupach, można było się zrelaksować, z których mogły korzystać również osoby z zewnątrz. Wtedy, tak myślę, władze uczelni dostrzegły ten inny sposób myślenia o Kampusie. Okazało się, wówczas, że również na pozostałych wydziałach są osoby, które podejmują podobne działania lub chciałyby się zaangażować.
Żeby podejść do tej sprawy w sposób bardziej całościowy w ramach Inicjatywy Doskonałości UJ na podstawie przeprowadzonych badań i konsultacji opracowaliśmy dokument zawierający kierunki działań strategicznych na terenie Kampusu, który nazwaliśmy “Kampus Pełen Życia”. Wskazaliśmy w nim kierunki działań na kampusie w kolejnych lata. Nie dotyczy on nowych budynków i tzw. twardej infrastruktury, ale bardziej działań miękkich takich jak zmiany w aranżacji przestrzeni sprzyjające przebywaniu w niej, organizację wydarzeń naukowych, edukacyjnych, kulturalnych czy wprowadzanie nowych usług dla osób przebywających na Kampusie. Ważny dla nas był również aspekt prośrodowiskowy tych działań.
Co do tej pory udało się zrobić?
Prace nad naszą propozycją działań trwały dwa lata i zostały zakończone w czerwcu tego roku. Dokument dostępny jest na stronie UJ.
Natomiast w ubiegłym tygodniu odbyły się kolejne warsztaty z mieszkańcami dzielnicy, studentami, doktorantami, wykładowcami, których celem było wygenerowanie pomysłów na to, jakie nowe funkcje może spełniać Kampus, jak można go dostosować do potrzeb użytkowników. Dzięki wnioskom z tych warsztatów zostaną wybrane dalsze kierunki przemian Kampusu UJ.
Jakie znaczenie dla miasta może mieć rozwój Kampusu UJ?
W najbliższych dniach zostanie opublikowana aktualizacja strategii miasta Krakowa, w której podkreśla się rolę subcentrów w rozwoju różnych części miasta. Jako jeden z nich został wskazany Kampus UJ jako ważne miejsce dla Ruczaju i całej dzielnicy, w której brakuje przestrzeni publicznych dla mieszkańców. W tym kontekście widzimy potencjał do współpracy między uczelnią a miastem, gdyż w przestrzeni Kampusu mogą odbywać się wydarzenia plenerowe, np. kino letnie oraz funkcjonować bardziej urozmaicone punkty gastronomiczne, z których mieszkańcy mogliby korzystać np. w trakcie weekendowych spacerów. Jednocześnie to okazja dla uczelni, żeby pokazać swoje osiągnięcia naukowe oraz wciągać mieszkańców w działania edukacyjne, np. ekologiczne. Ze strony zarówno studentów, jak i mieszkańców pojawiają się głosy, że chcieliby dłużej korzystać z Kampusu. W dyskusji, która ostatnio się wywiązała okazało się bowiem, że obie te grupy użytkowników mają podobne potrzeby.