„Stał dwór szlachecki” to próba przybliżenia krakowianom historii czterech majątków: Prokocimia, Woli Duchackiej, Bieżanowa i Piasków Wielkich. Ekspozycję można oglądać od 17 czerwca do 15 lutego w Muzeum Podgórza.
Na prawym, podgórskim brzegu Wisły było ich około 21. Do dziś zostało 16. Mowa o dworach i pałacach – majątkach – siedzibach ziemian. Historię czterech z nich możemy zobaczyć na wystawie prezentowanej w Muzeum Podgórza.
– Pomysł wydawał się o tyle kuszący, że ta historia jest zupełnie nieznana, nawet w najbliższym otoczeniu dworów. Bardzo ciekawą pracą było więc dotarcie do tych rodzin ziemiańskich czy kupieckich. Rzeczywiście trzeba było zostać obdarzonym dużym zaufaniem i to się udało. Te progi, szuflady, pamiętniki, strychy, głowy otworzyły się na wystawę – wyjaśnia Melania Tutak, kuratorka ekspozycji.
Szlacheckie dwory po latach
Dwory, których historia zostanie przedstawiona na ekspozycji, wciąż istnieją i pełnią różne funkcje. Pałac w Prokocimu jest siedzibą zakonu, natomiast dwór w Bieżanowie stanowi placówkę kultury. W przypadku Woli Duchackiej jeden budynek to publiczne przedszkole, a drugi niestety popada w ruinę. Z kolei dwór w Piaskach Wielkich jest własnością prywatną.
Do dziś skupiają w sobie pamięć i historię ważnych dla Krakowa dawnych wsi, a dziś „podgórskich dzielnic”.
Pamiątki rodzinne i wspomnienia
Wystawa powstała dzięki życzliwości i zaufaniu potomków podgórskich ziemian. Znajdują się na niej bowiem pamiątki rodzinne, opowieści, fotografie, dokumenty i wspomnienia. To najcenniejsze elementy ekspozycji.
– Tak naprawdę nie jesteśmy w stanie złożyć całej historii rodzin, ponieważ miały one trudne losy, choćby w związku z reformą rolną po II wojnie światowej, kiedy ludzie w ciągu 12 godzin musieli opuścić swoje siedziby i zabierali to, co im się wydawało najważniejsze. I te rzeczy są zaprezentowane na wystawie. To są ułamki życia, rozsypana całość z jakichś fragmentów rzeczywistości – wyznaje Melania Tutak.
„Stał dwór szlachecki” to jedna z pierwszych wystaw w Muzeum Podgórza, która w tak dużej skali włącza społeczność w jej organizację poprzez poszukiwanie śladów. To wzajemne oddziaływanie jest szansą na spotkanie się historii Prokocimia, Bieżanowa, Piasków Wielkich czy Woli Duchackiej.
Wystawa została podzielona na kilka części. Są to: „Z drewna lecz podmurowany”, „Ogrody”, „Właściciele i mieszkańcy”, „Dobroczynność”, „Fora ze dwora” i „Spotkanie”. Każda z nich dotyczy innego aspektu życia dworskiego.
