Rozmowy o potencjale i przyszłości wielickiej kopalni

Kopalnię Soli „Wieliczka” odwiedził Robert Kropiwnicki, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych. Spotkanie odbyło się 22 maja i dotyczyło funkcjonowania zabytkowej kopalni oraz jej planów na najbliższą przyszłość.

W spotkaniu uczestniczyli: I Wicewojewoda Małopolska Elżbieta Achinger, Radny Województwa Małopolskiego Grzegorz Małodobry, Starosta Wielicki Roman Ptak, miejscy i powiatowi radni. – To zaszczyt, że możemy pochwalić się tym, co przez wiele setek lat w Kopalni wypracowali wieliccy górnicy – tymi słowy Wicewojewoda Elżbieta Achinger powitała Ministra Roberta Kropiwnickiego. – Możemy powiedzieć, że bardzo dbamy o ten obiekt, wpisany na listę światowego dziedzictwa w 1978 r. Staramy się w naszych działaniach, aby ten zabytek, który jest świetną wizytówką Polski w świecie rozwijał się nie tylko pod kątem turystycznym, ale też ekspozycyjnym i edukacyjnym.

Minister z zainteresowaniem wysłuchał wystąpień przedstawicieli kopalni. Kluczowe założenia firmy nakreślił Prezes Zarządu Kopalni Soli „Wieliczka” S.A. Marian Leśny. – Nasze główne cele strategiczne to zabezpieczenie i udostępnienie zabytkowej kopalni, czyli prowadzenie górniczych prac zabezpieczających i organizowanie ruchu turystycznego połączonego z działalnością leczniczą – podkreślił. - Jesteśmy w trakcie opracowania Założeń Techniczno-Ekonomicznych realizacji docelowego technicznego kształtu kopalni, nad którym pracuje zespół kopalniany oraz naukowcy z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Przygotowujemy technologię lokowania i receptur materiału podsadzkowego, które będą stosowane w rejonach zabytkowych, czyli poziomach od I do III. Do tej pory na poziomach niższych, w rejonach oddalonych od tych zabytkowych, można było podsadzać podsadzką mokrą, czyli mieszaniną piasku z solanką. Drugi cel strategiczny to udostępnianie zabytkowej kopalni. Będziemy dążyć do zwiększenia atrakcyjności tras zwiedzania i podnoszenia jakości obsługi – zapowiedział Prezes Kopalni Soli „Wieliczka” S.A.

Marian Leśny wyjaśnił również, że roboty zabezpieczające przeciwdziałają dwóm poważnym naturalnym zagrożeniom, mianowicie zawałowemu i wodnemu. Wspomniał o wdrażaniu przez kopalnię zasad ESG, a także konieczności konfekcjonowania soli, tak, by dochody z jej sprzedaży w całości pokryły wydatki ponoszone na utylizację wód zasolonych. Wymienił szereg niezwykle ważnych inwestycji – trwających i planowanych, które szerzej omówił Łukasz Sadkiewicz, Członek Zarządu ds. Ekonomicznych Kopalni Soli „Wieliczka” S.A. Powstaje już nowoczesne Centrum Obsługi Turystów. Podniesie bezpieczeństwo ruchu turystycznego oraz jego jakość i komfort. Koszt budynku COT to blisko 50 mln zł. Rozpoczęliśmy również remont XVIII-wiecznego szybu Kościuszko. Ten najdalej na zachód wysunięty szyb wielickiej kopalni prowadzi m.in. główne instalacje odwadniające podziemne wyrobiska. Ostatni remont „Kościuszko” przeszedł przeszło 30 lat temu, tymczasem, jako szyb wydechowy, jest narażony na intensywne działanie słonego powietrza, które w szybkim tempie niszczy infrastrukturę szybową. Projekt wart 98 mln zł otrzymał wsparcie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w wysokości 59 mln zł. Umowę podpisaliśmy w grudniu ubiegłego roku – poinformował Prezes Sadkiewicz.

Łukasz Sadkiewicz w swoim wystąpieniu przedstawił też inne, istotne przedsięwzięcia wielickiej kopalni, takie jak np. budowa nowego zbiornika solankowego przy szybie Kościuszko (zabezpieczenie na wypadek awaryjnego zrzutu solanek) oraz remont i modernizacja zakładu utylizacji podziemnych wód zasolonych. Warzelnia oddana do użytku na początku millenium miała pracować około 15 lat. Służy już ponad 20 i wymaga pilnej uwagi. Odwierty wykonane przez geologów ujawniły, że pod jej zabudowaniami płytko zalega warstwa tzw. kurzawki.

Niedaleka przyszłość przyniesie m.in. powstanie zaplecza magazynowego na terenach dawnej kopalni otworowej w Baryczy, budowę nadszybia szybu Paderewski wraz z zabudową widny, uruchomienie przedszkola w nadszybiu szybu Górsko czy budowę wielopoziomowego parkingu. W planach jest Aqua Sal, czyli zaplecze dedykowane wykorzystaniu leczniczych solanek oraz błota mineralnego w zabiegach balneologicznych.

Najważniejsze kierunki robót zabezpieczających nakreślił Jarosław Chwałek, Główny Inżynier Górniczy ds. Koordynacji Procesu Zabezpieczenia Kopalni. Przybliżył kulisy powstawania kluczowego dla optymalizacji prac górniczych dokumentu, czyli ZTE – Założeń Techniczno-Ekonomicznych. – Celem dokumentu jest określenie zakresu robót pozostałych do wykonania dla osiągnięcia modelu docelowego technicznego kształtu kopalni oraz położonych nad nią terenów Wieliczki – wyjaśniał. - To również określenie kosztu oraz harmonogramu wykonania tych robót, w tym terminu ich zakończenia, a także przygotowanie podstaw do przedłużenia ustawy o dotacji przeznaczonej dla niektórych podmiotów w celu zapewnienia finansowania procesu zabezpieczenia kopalni z dotacji budżetowej po roku 2027.

Wciąż pozostaje 871 234 m3 pustek do wypełnienia piaskiem podsadzkowym, materiałem iniekcyjnym oraz urobkiem. W 2025 roku planowane jest ulokowanie 36,5 tys. m3 materiałów podsadzkowych.

Wystąpienie Prezes Zarządu Kopalni Soli „Wieliczka” Turystyka Barbary Ptak było poświęcone rozwojowi produktów turystycznych. Pani Prezes opowiedziała o podziemnych wydarzeniach, usługach gastronomicznych, handlowych, hotelowych, a także planowanych w najbliższym czasie inwestycjach, m.in. w komorze Warszawa, Jana Haluszki I, Lill Górna. Członek Zarządu Kopalni Soli „Wieliczka” Wsparcie Mariusz Kot mówił o ruchu turystycznym oraz trendach, z których daje się wyraźnie odczytać powrót do sytuacji sprzed pandemii, czyli systematyczne zbliżanie się do 2 mln gości rocznie oraz przewagę turystów z zagranicy, zwłaszcza z krajów Europy Zachodniej. Mariola Kaczor, kierownik Działu Marketingu Kopalni Soli „Wieliczka” Turystyka skupiła się na produktach marketingowych, handlowych oraz strategii obecności marki Kopalni Soli „Wieliczka” w internecie. O uzdrowiskowej działalności kopalni opowiedziała Magdalena Kostrzon, Zastępca Dyrektora ds. Badań i Rozwoju Uzdrowiska Kopalnia Soli „Wieliczka” Turystyka. Podkreśliła unikatowości kopalnianego mikroklimatu, jak również leczniczy potencjał „Wieliczki”, który pozwala zarówno na rozwój oferty, też komercyjnej, jak i uczestnictwo w projektach badawczych.

Robert Kropiwnicki podziękował Zarządowi i kierownictwu kopalni za dobre gospodarowanie - Dzięki Waszej pracy całość może funkcjonować. Ludzie płacą dzisiaj za doświadczenia, a wy dajecie doświadczenia unikatowe. Za to dziękuję. Realizujcie te inwestycje najlepiej jak się da, a my oczywiście zaczniemy prace nad projektem dotyczącym przedłużenia systemu zabezpieczenia, ale też utrzymania, bo trzeba w strategicznych dokumentach podkreślać potrzebę utrzymania właśnie – zabezpieczenia tego, co jest i co służy całemu światu – zapowiedział Robert Kropiwnicki, podsumowując wysłuchane wystąpienia.

Zakład górniczy, bezcenny zabytek z Listy UNESCO, światowej sławy turystyczna atrakcja, cenione uzdrowisko, gospodarz oraz organizator eventów – Kopalnia Soli „Wieliczka” działa i odnosi sukcesy na wielu polach. Górnicze zabezpieczenie podziemi stanowi punkt wyjściowy dla dalszego rozwoju potencjału Kopalni Soli „Wieliczka”, ponad 750-letniej firmy, która ma wszelkie podstawy, by z optymizmem spoglądać w przyszłość. Wielicka kopalnia posiada również ambicję, by wytyczać nowe ścieżki i być wzorem dla postindustrialnego górniczego dziedzictwa, dla którego wygaszenie produkcji wcale nie musi oznaczać schyłku istnienia. Kopalnia z zaangażowaniem wkroczyła na drogę energetycznej transformacji, chętnie sięga po innowacyjne rozwiązania, aktywnie uczestnicząc w ich rozwoju i wdrażaniu – od branży górniczej po turystyczną.