W kwietniu 2018 roku A.N. otrzymała od miasta 150 złotych zasiłku celowego na zakup żywności. W pozytywnej decyzji została zawarta również klauzula o tym, że należy poinformować urząd o każdej zmianie sytuacji osobistej, dochodowej czy majątkowej.

1000 złotych problemów

Jak się okazuje, ta się zmieniła. Zakończona w maju sprawa karna spowodowała, że były mąż kobiety musiał zapłacić zadośćuczynienie dla syna w wysokości tysiąca złotych.

Dodatkowe środki – zdaniem organu – podwyższyły dochód rodziny, który w przeliczeniu na jedną osobę wyniósł ostatecznie 1012 złotych na osobę (powinien wynosić 528 złotych/os.). Oznaczało to, że zostało przekroczone kryterium, które umożliwiało przyznanie pomocy – w tym przypadku w postaci zapewnienia żywności.

Kobieta odwołała się od tej decyzji do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, twierdząc, że „kryterium dochodowe nie zostało przekroczone, a nawiązka w formie pieniężnej przyznana synowi skarżącej wyrokiem sądu karnego nie stanowi dochodu, nie podlega opodatkowaniu i nie powinna być traktowana jako dochód osoby fizycznej”. SKO jednak uznało, że organ pierwszej instancji ma rację.

Sprawa została skierowana do sądu administracyjnego, ale tu znów – kobieta przegrała. W marcu 2019 roku sąd uznał, że nie ma podstaw do nieuznania dodatkowego tysiąca złotych jako dochodu.

Sąd podkreślił, że zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej do dochodu zalicza się wszelkie przychody bez względu na ich tytuł i źródło. Do tego katalog wykluczeń jest zamknięty i nie ma w nim pieniędzy uzyskanych dzięki odszkodowaniu lub zadośćuczynieniu.

„Otrzymanie odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu w sposób istotny zmienia sytuację majątkową jego adresata i nie może być obojętne dla oceny możliwości samodzielnego zaspokajania potrzeb”, tłumaczył WSA w uzasadnieniu wyroku.

Walka do końca

Mimo wszystko skarga kasacyjna trafiła do NSA. Pod koniec maja tego roku Naczelny Sąd Administracyjny uchylił w części zaskarżony wyrok i całą zaskarżoną decyzję.

Sąd tłumaczy, że jeśli została zasądzona nawiązka na rzecz małoletniego, to kwota ta nie stanowi jego dochodu w rozumieniu ustawy.

Do dochodów dziecka zalicza się jedynie kwotę otrzymywanej renty wraz z dodatkiem dla sierot zupełnych, zasiłek pielęgnacyjny, dodatek pielęgnacyjny, otrzymywane alimenty oraz kwotę odpowiadającą dochodom uzyskiwanym z majątku dziecka.

– W konsekwencji, w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, nawiązka zasądzona na rzecz małoletniego nie może być uznana za przychód składający się na dochód rodziny (definiowany jako suma dochodów osób w rodzinie), służący do ustalania prawa do świadczeń – podkreślił NSA.