„Przed obliczem gwiazd Twych białych” to nowa wystawa prezentowana w Fabryce Emalia Oskara Schindlera w Krakowie. Ukazane zostały na niej prace izraelskiej artystki – Vardy Getzow. Wystawę organizują Muzeum KL Plaszow i Muzeum Krakowa.
Córka niemieckiego Żyda i holenderskiej Żydówki. Przedstawicielka „drugiego pokolenia”, czyli dzieci osób ocalonych z Holokaustu. Nie bez powodu więc tematyka wojny, Zagłady i post-pamięci jest stale obecna w jej twórczości. Często jednak niebezpośrednio. Doskonały przykład stanowi jej indywidualna ekspozycja prezentowana obecnie w Krakowie.
Ewelina Bajorek-Dziuban, LoveKraków.pl: Co chciała Pani przekazać, tworząc tę wystawę?
Varda Getzow: Mam nadzieję, że stworzyłam pewną atmosferę, która wyzwoli w zwiedzających jakieś uczucia. Nie chcę ich definiować, bo każdy może poczuć coś innego. Ta wystawa dedykowana jest dzieciom, które są najtragiczniejszymi ofiarami wojny.
Tytuł wystawy, zaczerpnięty z wiersza Abrahama Suckewera napisanego w getcie wileńskim, sugeruje, iż dzieła związane są mocno z losem najmłodszych zamordowanych w czasie Holokaustu.
Tak, ale nie tylko. Dzieci giną dziś w wielu miejscach na ziemi, co jest wynikiem licznych konfliktów zbrojnych. To pokazuje, że ludzkość zapomina o doświadczeniach z przeszłości i nie uczy się na błędach. W obecnych czasach cierpienie dzieci wciąż jest aktualne i stanowi nierozwiązany problem.
Nie pokazuje Pani jednak tylko bezbronnych i opuszczonych dzieci.
Skontrastowałam ich wizerunki z częścią wystawy, która prezentuje archiwalne fotografie dzieci żydowskich z okresu dwudziestolecia międzywojennego. Na zdjęciach można zobaczyć, jak się śmieją, bawią, uczą i spędzają czas z rodziną. Są po prostu szczęśliwe. Prowadzą normalne dzieciństwo i nie myślą o wojennych realiach.
Ten kontrast widoczny jest również w instalacji zwanej „zielonym dywanem” inspirowanej terenami byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego Plaszow.
Gdy w zeszłym roku byłam w Krakowie, odwiedziałam obóz Plaszow. Było lato, dużo zieleni i wszystko wyglądało jak ogród. Ludzie śmiali się i biegali, zapominając o tym, co tam się wydarzyło. Zrobiłam kilka zdjęć, choć wtedy jeszcze nie wiedziałam, do czego ich użyję. Potem odwiedziłam Ogród Botaniczny i wtedy postanowiłam, że zrobię tę instalację w kontraście do tego, co znajduje się na wystawie. Z jednej strony mamy więc zieleń, ogród i radość, z drugiej zaś miejsce związane z Zagładą i cierpiące, bezbronne dzieci.
Wystawę „Przed obliczem gwiazd Twych białych”, ukazującą twórczość izraelskiej artystki Vardy Getzow, można zobaczyć do 26 lutego 2023 r. w Fabryce „Emalia” Oskara Schindlera na ul. Lipowej 4 w Krakowie. Kuratorką ekspozycji jest dr Dalia Manor, historyczka sztuki, wykładowczyni i była dyrektorka Negev Museum of Art w Beer Szewie w Izraelu.