Działa nieprzerwanie od 1980 roku. Początkowo w Ośrodku Teatru Cricot 2 przy ul. Kanoniczej, a następnie w budynku przy ul. Nadwiślańskiej. Mowa o archiwum, stanowiącym symboliczny rdzeń Cricoteki.
Muzeum Tadeusza Kantora
W 2018 roku w nowej siedzibie Cricoteki przy ul. Nadwiślańskiej 2–4 otwarte zostało Muzeum Tadeusza Kantora. Celem placówki jest odpowiednie przechowywanie, zabezpieczanie i udostępnianie zbioru kilkuset obiektów, kostiumów ze spektakli Teatru Cricot 2, rysunków, fotografii, materiałów audiowizualnych czy tysięcy wielojęzycznych recenzji, czasopism oraz książek.
Na strukturę muzealnych zbiorów składają się dwa zasadnicze działy: część archiwalna i ta poświęcona teatrowi oraz sztukom wizualnym.
– Pierwszy dział to zaprojektowane przez samego Tadeusza Kantora archiwum. Znajdują się w nim cenne rysunki, szkice, rękopisy artysty czy różne teksty teoretyczne. Znaleźć można tu także ogromny dział druków związanych z Teatrem Cricot 2, czyli plakaty ze spektakli, programy, ulotki, katalogi festiwali i wystaw, publikacje książkowe oraz bardzo cenne materiały audiowizualne, czyli fotografie ze spektakli, prób, filmy dokumentalne, zapisy przedstawień oraz wypowiedzi Kantora – mówi Małgorzata Paluch-Cybulska, kierowniczka Muzeum Tadeusza Kantora.
Drugą część placówki stanowi Dział Zbiorów i Wystaw, gdzie przechowywane są głównie cenne i ikoniczne na skalę światową obiekty ze spektakli Tadeusza Kantora, a także kostiumy teatralne, dzieła plastyczne artysty i elementy wyposażenia wnętrz o charakterze muzealnym.
Symboliczny rdzeń Cricoteki
Archiwum, wchodzące w skład Muzeum Tadeusza Kantora, zostało przeniesione z pierwszej siedziby Cricoteki założonej przez samego artystę na początku lat 80. przy ul. Kanoniczej 5. Początkowo miejsce to funkcjonowało jako Ośrodek Teatru Cricot 2.
– To właśnie tam przez 10 ostatnich lat swojego życia Tadeusz Kantor konstruował swoje archiwum, które miało przechowywać wszelkie informacje na temat jego życia i twórczości oraz kodeksu kulturowego dla kolejnych pokoleń badaczy, odwiedzających, uczestników życia kulturalnego i artystycznego – wyjaśnia Małgorzata Paluch-Cybulska.
Jak dodaje, Tadeusz Kantor przykładał bardzo dużą wagę do wyposażenia wnętrza. Sam projektował meble czy segregował archiwalia. W 2014 roku cały zasób został przewieziony do nowej siedziby Cricoteki przy ul. Nadwiślańskiej 2–4.
– To archiwum poprzez swój wygląd i pierwsze wrażenie odnosi się w pewien sposób do tego, czym jest Cricoteka dzisiaj. Z jednej strony zachowujemy tradycję i dziedzictwo Tadeusza Kantora, chociażby poprzez zaprojektowane przez niego drewniane meble, a z drugiej nowoczesność, czyli zderzenie się z nowymi metodologiami czy potrzebami – podkreśla kierowniczka Muzeum Tadeusza Kantora.
Przy archiwum działa czytelnia, z której zwiedzający mogą korzystać od poniedziałku do piątku w godz. 8:00–16:00. – Oprócz tego, że można przejść się po wyjątkowym wnętrzu, zobaczyć elementy wyposażenia czy poczuć klimat kantorowskiego archiwum, można przede wszystkim obejrzeć zasoby, które właściwie w 90 procentach zostały scyfryzowane – zachęca Małgorzata Paluch-Cybulska.