Jest już raport z konsultacji społecznych, które dotyczyły bezpłatnej komunikacji miejskiej w dni z najgorszą jakością powietrza.
W okresie od 3 lipca do 9 sierpnia ankietę wypełniły 543 osoby, w tym 6 ankiet była w formie papierowej, 537 odpowiedzi przesłano w formie elektronicznej. Formularz ankiety składał się z dziewięciu pytań zamkniętych, a jedno pytanie umożliwiało wpisanie własnej propozycji działań, które skłoniłyby mieszkańców do rezygnacji z samochodu.
Z ankiety wynika, że mieszkańcy są dobrze poinformowani w kwestii ustanawiania bezpłatnej komunikacji w dni z najgorszą jakością powietrza, gdyż aż 96 proc. respondentów odpowiedziało, że wie o darmowych przejazdach w dni ze smogiem.
Jeśli chodzi o poparcie dla takich rozwiązań to 60 proc. respondentów (328 osób) popiera ustanawianie w takie dni bezpłatnych przejazdów środkami komunikacji miejskiej. Przeciwko jest 31 proc., a 9 proc. ankietowanych nie ma zdania na ten temat.
52 proc. ankietowanych odpowiedziało, że korzysta z bezpłatnej komunikacji miejskiej w takie dni, natomiast 48 proc. zaznaczyło, że nie korzysta z tego rozwiązania podając argument, że takie przejazdy nie są dla nich bezpłatne z uwagi na zakupiony wcześniej bilet okresowy.
Tematem dyskutowanym podczas konsultacji były także zgłoszone przez mieszkańców propozycje dotyczące zachęcania do rezygnacji z samochodu osobowego w mieście na rzecz transportu zbiorowego. Część ankietowanych wskazała, że może pomóc m.in. zwiększona częstotliwość kursów komunikacji miejskiej, preferencyjna cena biletu okresowego oraz wprowadzenie priorytetów dla komunikacji publicznej.
W raporcie została podana także szacunkowa kwota zmniejszonych wpływów do budżetu miasta ze sprzedaży biletów podczas wprowadzonego jednego dnia bezpłatnych przejazdów środkami, która wynosi ok. 600 tys. zł.
Jednocześnie ZTP nie posiada danych potwierdzających, że w taki dzień liczba pasażerów w komunikacji miejskiej jest większa, jak również danych stwierdzających, że ruch samochodowy na drogach jest mniejszy.
Konsultacje były prowadzone przez Zarząd Transportu Publicznego w Krakowie we współpracy z Wydziałem Polityki Społecznej i Zdrowia Urzędu Miasta Krakowa. Cały raport można przeczytać na stronie Obywatelskiego Krakowa.
Bezpłatna komunikacja – zasady wprowadzania
Obecne zasady o wprowadzaniu bezpłatnej komunikacji w czasie smogu zostały uchwalone przez radnych i weszły w życie 1 stycznia 2018 r. Obowiązują one na obszarze miasta oraz 15 gmin sąsiadujących, które przystąpiły do porozumienia w celu wspólnej realizacji tego zadania.
Bezpłatna komunikacja jest wprowadzana na jedną dobę, w godzinach 0.00–24.00. Zasady jej wprowadzenia opierają się na codziennej prognozie jakości powietrza, dotyczącej kolejnej doby. Prognoza Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, wysyłana do Urzędu Miasta Krakowa, jest podzielona na trzy, ośmiogodzinne przedziały (0.00–8.00, 8.00–16.00, 16.00–24.00).
Wystarczy, aby równocześnie spełnione zostały dwa warunki – w dwóch dowolnych ośmiogodzinnych przedziałach stężenie pyłów PM10 musi przekroczyć:
- 100 µg/m3 na powierzchni miasta równej lub większej niż 50 proc.
oraz - 150 µg/m3 na powierzchni miasta równej lub większej niż 50 proc.
Nawet jeśli faktyczny pomiar średniego stężenia dobowego będzie mniejszy od założonego, decyzja o darmowej komunikacji pozostaje w mocy.
Kiedy codzienna prognoza jakości powietrza IMGW na następną dobę nie wskaże prawdopodobieństwa przekroczenia średnich poziomów stężeń pyłów PM10, a średnia pomiarów ze wszystkich stacji pomiarowych łącznie, zlokalizowanych na terenie Krakowa, wskaże w następnej dobie przekroczenia pyłu PM10 z godziny 3.00 powyżej 150 μg/m3, wprowadzona zostanie, począwszy od pierwszych porannych kursów autobusów i tramwajów do godziny 24.00 tego samego dnia, bezpłatna komunikacja miejska na obszarze Gminy Miejskiej Kraków oraz gmin sąsiadujących.
W przypadku awarii jednej lub kilku stacji pomiarowych, skutkującej niemożnością wyliczenia średniej ze wszystkich stacji z godz. 3.00 stężeń pyłu PM10, użyte są wyniki z pozostałych stacji.
Liczba dni z bezpłatną komunikacją
W ostatnich latach dni z bezpłatnym przejazdem komunikacją miejską z powodu przekroczenia szkodliwych substancji w powietrzu przedstawiały się następująco:
- 2020 r. – 1 dzień
- 2021 r. – 3 dni
- 2022 r. – brak
- 2023 r. – brak
- 2024 r. – 2 dni.
