Starania o dofinansowanie likwidacji przejazdów kolejowych w tych dwóch lokalizacjach urzędnicy zapowiedzieli jeszcze w minionej kadencji. W listopadzie 2023 roku w siedzibie PKP Polskich Linii Kolejowych przedstawiciele kolei i miasta podpisali list intencyjny w tej sprawie. Zastrzegano wówczas, że nie jest to jeszcze gwarancja dofinansowania, a wyrażenie woli współpracy. Zadaniem po stronie miasta było przygotowanie potrzebnej dokumentacji.

– I właśnie w ramach tego programu chcielibyśmy, żeby te dwa przejazdy, na ul. Blokowej i Kąpielowej, zostały wybudowane. Miasto właśnie przygotowuje dokumentację projektową, która jeszcze przybliży nas do tego, by ten projekt mógł stać się faktem. I mamy nadzieję, że już w pierwszej połowie przyszłego roku będziemy mogli ogłosić, że rozpoczynamy realizację tych dwóch dużych i bardzo ważnych dla Krakowa zadań – mówił wówczas Piotr Majerczak, członek zarządu PKP Polskich Linii Kolejowych.

Dla bezpieczeństwa i usprawnienia ruchu

Nabór do konkursu ruszył w sierpniu ubiegłego roku. – Jego założeniem jest poprawa bezpieczeństwa poprzez likwidację przejazdów kolejowo-drogowych i budowę w zamian skrzyżowań bezkolizyjnych na terenie całej Polski – informowały PLK. Na dofinansowanie projektów przeznaczono łącznie 861 mln zł.

Kolejarze podkreślali, że wypadki na przejazdach są poważnym problemem i odpowiadają za co trzecią śmiertelną ofiarę wypadków na kolei. Ostatnie dni przyniosły w tej sprawie nowe informacje: według danych przekazanych przez Urząd Transportu Kolejowego, choć w ubiegłym roku spadła liczba wypadków na przejazdach, to zginęło w nich aż 51 osób, czyli o 12 więcej niż przed rokiem.

Z punktu widzenia miasta likwidacja przejazdów to przede wszystkim usprawnienie w ruchu. Korki w rejonie przejazdu na ul. Blokowej stanowią duże utrudnienie dla kierowców, z kolei zamknięte rogatki na ul. Kąpielowej utrudniają dojazd do Swoszowic i powodują przenoszenie się korka również na ul. Zakopiańską.

Kąpielowa: ZRID w tym roku

Ze swoją częścią przygotowań zdążył Zarząd Inwestycji Miejskich, który na początku lutego złożył zgłoszenie w sprawie inwestycji w Swoszowicach. Zawnioskował o dofinansowanie na poziomie nieco ponad 21 mln zł. Nowy wiadukt nad linią kolejową uwzględniałby już rezerwę pod planowaną budowę nowych torów do Myślenic.

Miejska jednostka miała o tyle dogodną sytuację, że jeszcze we wrześniu 2022 roku uzyskała decyzję środowiskową. – Aktualnie inwestycja jest na etapie opracowywania i uzgadniania dokumentacji projektowej. Złożenie wniosku o decyzję ZRID i wszczęcie postępowania w sprawie jej wydania planowane jest na II kwartał tego roku, natomiast uzyskanie decyzji ZRID w drugiej połowie roku – zapowiada Jan Machowski, rzecznik prasowy ZIM. Zastrzega równocześnie, że obecnie w prognozie finansowej nie ma zabezpieczonych środków na samą budowę.

Praktyka jest jednak taka, że inwestycje, które uzyskują zewnętrzne dofinansowanie, są traktowane priorytetowo na etapie układania kolejnych budżetów.

Blokowa jeszcze daleko

Inaczej sprawa wygląda w przypadku ul. Blokowej. Co istotne, sam przejazd pod torami jest tylko częścią znacznie większej inwestycji planowanej przez miasto. Chodzi o cały węzeł przesiadkowy w Luboczy, który miałby łączyć w sobie różne środki transportu. Koncepcja jest gotowa – została odebrana w roku 2023. Po konsultacjach i analizach wybrany został wariant W7, który zakłada, że przystanek kolejowy pozostanie w obecnej lokalizacji, parkingi Park&Ride powstaną zarówno przy przystanku kolejowym jak i przy nowej pętli autobusowo-tramwajowej, a torowisko byłoby tam doprowadzone nie w miejscu wcześniejszej trasy do Walcowni, lecz wzdłuż ul. Łowińskiego, z połączeniem na skrzyżowaniu ulic Łowińskiego i Ujastek.

Sprawa w ostatnich miesiącach nie posunęła się do przodu. Kiedy w październiku informowaliśmy o tym, że miasto nie jest gotowe, by złożyć wniosek do programu, urzędnicy wyjaśniali, że do pierwszego lipcowego przetargu na przygotowanie dokumentacji do decyzji środowiskowej nikt się nie zgłosił, a planowane jest kolejne podejście jeszcze przed końcem roku. Teraz już oficjalnie wiadomo, że miasto nie zgłosiło tej inwestycji do programu przejazdowego.

– W roku 2025 zaplanowano przeprowadzenie postępowania przetargowego, wyłonienie wykonawcy oraz rozpoczęcie realizacji zadania zmierzającego do uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Złożenie wniosku oraz uzyskanie ostatecznej decyzji przewidywane jest wstępnie w 2026 roku – zapowiada Dominika Jaźwiecka z biura prasowego urzędu miasta. Jak tłumaczy, po zapoznaniu się z zasadami programu przejazdowego oraz analizie stanu zaawansowania przygotowań i finansów miasta, stwierdzono, że "istnieje ryzyko nierozliczenia tej inwestycji w terminie określonym w projekcie".

Budowa węzła w Luboczy jest przedsięwzięciem na bardzo dużą skalę – według cen z 2023 roku szacowano maksymalny koszt na poziomie ok. 400 mln zł. Równocześnie w ostatnim czasie coraz częściej pojawiają się głosy kwestionujące zasadność tak dużej inwestycji w tym miejscu, a wskazujące na pilniejszą potrzebę budowy przystanku kolejowego przy węźle Grębałów, w rejonie ul. Kocmyrzowskiej i Darwina – jako uzupełnienie powstającej tam obecnie infrastruktury.

Będzie drugi nabór

Teoretycznie droga do dofinansowania od kolei nie jest jeszcze całkowicie zamknięta. PKP PLK zapowiada drugi nabór do projektu, z terminem zgłoszeń od 5 sierpnia 2025 do 5 lutego 2026.

Jak mówi nam Piotr Hamarnik z PKP PLK, złożone w pierwszym etapie wnioski są teraz weryfikowane pod kątem poprawności danych i zgodności z zasadami projektu. W przypadku braków w zgłoszeniu wnioskodawcy mogą zostać wezwani do ich uzupełnienia.

– Ogłoszenie zadań, które zakwalifikowały się do realizacji, planujemy w trzecim kwartale tego roku. W czwartym kwartale chcemy już zawrzeć pierwsze porozumienia z zakwalifikowanymi wnioskodawcami – zapowiada przedstawiciel kolejowej spółki.

Zadania zakwalifikowane do projektu będą musiały zostać zrealizowane do końca 2030 roku.