Rozpoczęła się 32. edycja Festiwalu Kultury Żydowskiej, który stanowi największą prezentację współczesnej kultury tworzonej przez Żydów we wszystkich zakątkach świata.

– To fenomen na wielu poziomach. Nie chodzi tylko o to, że jesteśmy jednym z najstarszych festiwali, które odbywają się w Polsce, bo przypomnę, że pomimo tego, iż mamy teraz 32. edycję, to pierwszy festiwal odbył się równo 35 lat temu – w 1988 roku. FKŻ jest fenomenem, ponieważ ciągle się zmienia i podąża za aktualnościami. Naszą dewizą jest to, by nie tworzyć fikcyjnego obrazu kultury żydowskiej, by nie tkwić ciągle w przedwojennym Krakowie, tylko skupiać się na tym, co aktualne. Taki punkt widzenia wymusza na nas nie tylko dobór tematów, ale także środków wyrazu, dlatego też festiwal jest tak interdyscyplinarny – mówi Robert Gądek, zastępca dyrektora Festiwalu Kultury Żydowskiej.

W żywiole powietrza

32. edycja Festiwalu Kultury Żydowskiej potrwa do niedzieli, 2 lipca. Będzie to już czwarta odsłona dedykowana żywiołom. Po ziemi, ogniu i wodzie, przyszedł czas na powietrze.

– Punktem wyjścia dla nas jest hebrajskie słowo „ruah”, które w tym języku ma kilka różnych przesłań. Nie oznacza tylko powietrza, ale także ducha, oddech i wiatr. Szukając elementu łączącego te trzy znaczenia, odwołujemy się do pojęcia „szofar”. To instrument dęty wykonany z rogu o charakterze liturgicznym, który używany jest także w muzyce współczesnej – wyjaśnia Robert Gądek.

Podczas tegorocznej odsłony wydarzenia nie zabraknie więc warsztatów i spotkań nawiązujących do motywu przewodniego festiwalu, czyli powietrza. Pojawi się również wiele instrumentów dętych, w których źródłem dźwięku jest drgający wewnątrz instrumentu słup powietrza.

„Żydowski Woodstock”

Po pandemicznej przerwie powraca kultowy koncert „Szalom na Szerokiej”, będący jednym z flagowych wydarzeń Festiwalu Kultury Żydowskiej. Jak podkreślają organizatorzy, ze względu na atmosferę koncertu i jego przesłanie pokoju – The New York Times nazwał go żydowskim Woodstock. Wydarzenie odbędzie się w sobotę, 1 lipca. Wstęp na koncert jest wolny.

– Jedną z głównych postaci, które wystąpią podczas koncertu, będzie Liraz. To izraelska artystka o irańskich korzeniach, która, jak sama o sobie mówi, jest głosem irańskich kobiet, którym głos odebrano. Publiczność zapewne kojarzy ją z zeszłorocznego koncertu w Synagodze Tempel – zapowiada Robert Gądek.

Na scenie zaprezentuje się także Boom Pam. To jeden z najbardziej znanych i najdłużej działających izraelskich zespołów, wykonujący muzykę, w którą wplecione są różne wątki kulturowe. Towarzyszyć mu będą zaproszeni artyści: Kutiman, Shai Tsabari oraz Neta Elkayam.

Koncert rozpocznie się o godz. 18:00, a poprowadzą go dziennikarka Alicja Popiel, Janusz Makuch, twórca i dyrektor Festiwalu Kultury Żydowskiej oraz jego menadżerka programowa Ula Nowak.

Namiot FKŻ sercem festiwalu 

„Szalom na Szerokiej” to jedno ze 111 wydarzeń, które składają się na program główny tegorocznego festiwalu. Organizatorzy przygotowali m.in. koncerty, wykłady, spotkania, warsztaty, projekcje filmowe czy ceremonie. Miejscem, w którym odbędzie się większość wydarzeń jest Namiot FKŻ, usytuowany na skrzyżowaniu ulic Józefa i Wąskiej.

– Nowością są w tym roku fantastyczne warsztaty ruchowe metodą Gaga. To taneczno-ruchowa metoda opracowana przez izraelskiego tancerza Ohada Naharina. Mamy też warsztaty kulinarne, które wracają po kilku latach w odmienionej formule. Każdy z pięciu warsztatów prowadzonych przez Bartka Kieżuna zakończy się wspólnym biesiadowaniem. Będzie to nie tylko okazja do poznania kuchni żydowskiej, ale także zawiązania nowych znajomości – mówi Robert Gądek.

Podczas festiwalu odbędą się także warsztaty klezmerskie z Frankiem Londonem i Michaelem Winogradem, warsztaty studiowania Tory z Marleną Fuerstman czy warsztaty plastyczne z Moniką Krajewską, Beatą Miligan oraz Agnieszką Kolanowską.

Część wydarzeń dotyczyć będzie 75. rocznicy powstania Izraela. O jego historii, a także współczesności opowiedzą ambasador Izraela Yacov Livne, Yossi Klein-Halevi, Matti Friedman oraz Konstanty Gebert. Rocznica proklamacji Izraela to również pretekst do powrotu filmów na festiwal. W Namiocie FKŻ i w podziemiach synagogi Wysokiej zaprezentowanych zostanie sześć filmów z serii „The Hebrews”.

Szczegółowy program festiwalu dostępny TUTAJ.