We wrześniu, podczas konferencji prasowej dotyczącej planów na nowy sezon artystyczny, Iwona Gibas z zarządu województwa małopolskiego poinformowała, że województwo i teatr czynią starania o to, by Teatr Słowackiego stał się narodową sceną. Pierwszym krokiem miało być współprowadzenie instytucji przez resort kultury i województwo.

Więcej >>> Teatr Słowackiego stanie się narodową sceną

Jednak po listopadowej premierze spektaklu „Dziady” w reż. Mai Kleczewskiej, sprawa ucichła.  „Rzeczpospolita” informowała, że jeszcze przed premierą do urzędu marszałkowskiego wpłynęły dokumenty mówiące o tym, że instytucja będzie współprowadzona przez resort kultury.

Ministerstwo potwierdza, że na wniosek marszałka województwa małopolskiego (organizatora teatru) rozważało – wśród wielu innych instytucji aplikujących o taki status -  wspólne prowadzenie sceny z samorządem.

Ministerstwo mówi „nie”

– Obecnie MKiDN nie planuje objąć współprowadzeniem Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. O współprowadzeniu nowych instytucji w roku 2022 oraz w latach przyszłych decydować będą wyniki analizy potrzeb danego obszaru i możliwości finansowych resortu kultury i dziedzictwa narodowego – informuje w przesłanym do naszej redakcji oświadczeniu ministerstwo kultury.

Resort kultury zaprzecza, że decyzja ma związek z wystawionym na deskach teatru spektaklem „Dziady”.

– Decyzja o współprowadzeniu samorządowej instytucji kultury zapada na podstawie pełnej analizy przesłanek merytorycznych i finansowych, a nie „w nagrodę lub za karę”. Decyzja pozytywna oznacza kilkuletnie zaangażowanie finansowe budżetu państwa – czytamy w komunikacie.

Dyrektor Teatru Słowackiego: „Zostaliśmy ukarani”

- Jeszcze miesiąc temu ministerstwo kultury planowało współprowadzenie Teatru im. Juliusza Słowackiego wraz z Urzędem Marszałkowskim Województwa Małopolskiego. Wszystko było przygotowane, łącznie z projektem zmiany statutu, umową, uchwałą sejmiku, negocjacjami z Ministerstwem. Decyzja była podjęta, a teraz resort zmienił zdanie o 180 stopni. Uważam, że zarówno Teatr, jak i Urząd Marszałkowski zostali ukarani za jeden z największych sukcesów w historii tego Teatru, czyli za „Dziady”. Spektakl, którego nikt z przedstawicieli Ministerstwa nie widział i opiera się na opinii jednej osoby, która nazwała spektakl łajdactwem i określiła nas mianem nie-Polaków. To moim zdaniem podstawowy powód zmiany decyzji. Nasz Teatr nie jest zwykłym teatrem - to jedna z najbardziej zasłużonych polskich scen, posiadająca jeden z najcenniejszych obiektów dziedzictwa kulturowego w kraju – mówi w rozmowie z LoveKrakow.pl Krzysztof Głuchowski, dyrektor Teatru Słowackiego.

Głuchowski przyznaje, że współprowadzenie teatru przez ministerstwo było ważne również ze względu na to, że gmach teatru przy pl. św. Ducha wymaga pilnego remontu. A na to potrzebne są środki finansowe.

– Gmach wymaga pilnego remontu w najbliższych latach. Teatru i organizatora najzwyczajniej w świecie na to nie stać. Dlatego logiczne było, by państwo polskie objęło patronat nad tym miejscem i pomogło teatrowi w tak trudnej sytuacji, wspierając w tym dotychczasowego organizatora instytucji. To się nie stanie, bo Teatr ośmiela się realizować własne plany repertuarowe i odnosić sukces. Dostajemy liczne dowody wsparcia od wielu ludzi, również całą masę propozycji urządzenia zbiórki narodowej. Zastanawiamy się, jak to rozwiązać. Będziemy analizować sytuację wspólnie z naszym organizatorem – zaznacza Głuchowski.

Dodaje: – Martwię się o budynek, ponieważ współprowadzenie przez Ministerstwo dawało nam szansę skorzystania z pieniędzy, które mogły być przeznaczone na modernizację i remont tego najpiękniejszego teatralnego zabytku w Polsce. Znowu może się okazać, że na wspólne dobro narodowe będzie musiało zrzucić się społeczeństwo. Jako obywatel uważam, że to jest obowiązek państwa.

Ministerstwo o spełnianiu warunków

Ministerstwo argumentuje, że od 2015 roku otrzymuje rokrocznie kilkanaście wniosków o współprowadzenie instytucji kultury, dla których organizatorem jest organ samorządowy.

– Przesłanki do przyjęcia instytucji kultury we współprowadzenie MKiDN to: wysoki poziom artystyczny instytucji, kulturalna polityka spójności prowadzona przez MKiDN, czyli stwierdzona potrzeba wsparcia władz regionu w zakresie zaspokojenia potrzeb kulturalnych i ułatwienia dostępu do dóbr kultury w danym regionie; dobry stan finansów instytucji i jej perspektywy rozwojowe, gwarantowane przez samorządowego organizatora; brak konfliktów pracowniczych i wizerunkowych związanych z instytucją. Po spełnieniu powyższych warunków możliwe jest rozważenie przyjęcia zobowiązań przez ministra – zaznacza resort kultury.

Kurator Nowak: „Haniebne jest używanie dzieła wieszcza”

Przypomnijmy: Po premierze "Dziadów" głos w sprawie spektaklu zabrała małopolska kurator oświaty Barbara Nowak, która stwierdziła, że spektakl zawiera interpretacje nieadekwatne i szkodliwe dla dzieci i uczniów, które nie wpisują się w cele systemu oświaty.

– Odradzam organizację wyjść szkolnych na spektakl „Dziady" w Teatrze J. Słowackiego. W mojej ocenie, haniebne jest używanie dzieła wieszcza A. Mickiewicza dla celów politycznej walki współczesnej opozycji antyrządowej z polską racją stanu – napisała wówczas na Twitterze.

– W naszym mniemaniu powstał spektakl mądry, odważny, we wnikliwy sposób dialogujący zarówno z tekstem Mickiewicza, jak i z otaczającą nas rzeczywistością. Spektakl, z którego jesteśmy dumni – odpowiedział w oficjalnym oświadczeniu Teatr Słowackiego.

Więcej o sprawie pisaliśmy tutaj:

Ministerstwo: „Mieszkańcy Krakowa nie mogą narzekać"

Ministerstwo w swoim oświadczeniu dodaje również, że prowadzi i współprowadzi w Małopolsce szereg instytucji kultury, m.in. Zamek Królewski na Wawelu, Międzynarodowe Centrum Kultury, Instytut Literatury, Instytut Książki, Muzeum Narodowe, Narodowy Stary Teatr, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej MANGGHA czy utworzone wspólnie z miastem Muzeum – Miejsce Pamięci KL Plaszow.

– W dziedzinie muzyki MKiDN współprowadzi Europejskie Centrum Muzyki im. Krzysztofa Pendereckiego. W ostatnim czasie MKiDN podjęło poważny wysiłek finansowy związany z pozyskaniem dla Państwa Polskiego majątku i zbiorów Krzysztofa i Elżbiety Pendereckich w Lusławicach. Trwają obecnie prace, prowadzone wraz z marszałkiem województwa małopolskiego, nad włączeniem tego nabytku w krwioobieg kultury polskiej i do kręgu największych atrakcji regionu. W bieżącym roku MKiDN przyjęło do wspólnego prowadzenia Orkiestrę Symfoniczną im. Karola Namysłowskiego w Zamościu, najstarszą polską orkiestrę symfoniczną z 140-letnim rodowodem, funkcjonującą w okolicy wymagającej wsparcia w zakresie zwiększenia dostępności dóbr kultury. Mieszkańcy Krakowa na brak tej dostępności nie mogą narzekać – podsumowuje resort kultury.

Urząd marszałkowski: „Nie było oficjalnej informacji”

Jak informuje Dawid Gleń, rzecznik urzędu marszałkowskiego, rozmowy o współprowadzeniu Teatru Słowackiego z resortem kultury rozpoczęły się w ubiegłym roku. Sejmik Województwa Małopolskiego, 27 września 2021 roku podjął także uchwałę intencyjną w sprawie wyrażenia woli prowadzenia Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie jako wspólnej instytucji ministrem kultury.

– Do prowadzenia tej sprawy zostali wyznaczeni pracownicy po stronie UMWM oraz Ministerstwa. Urząd Marszałkowski nie otrzymał oficjalnej informacji o podjętych przez MKiDN decyzjach. Jeżeli nie złożono wniosków o dofinansowania dla teatru w programach celowych ministerstwa, odpowiada za to dyrekcja teatru – podkreśla Dawid Gleń.

Województwo Małopolskie w swoim budżecie zabezpieczyło środki na działalność Teatru Słowackiego. Dotacja dla Teatru Słowackiego na 2022 rok z budżetu województwa wynosi ponad 14 mln zł.

– W 2021 roku planowana dotacja, w trakcie roku, wzrosła o 2 176 019 zł. Z tych pieniędzy zrealizowano m. in.: wzrost wynagrodzeń dla pracowników, finansowanie kosztów stałych, w tym wynagrodzeń w związku z uzyskaniem niższych przychodów własnych, wykonanie prac konserwatorskich przy kamiennych rzeźbach fasady frontowej, działania artystyczne. Sfinansowano także jednorazowe nagrody świąteczne dla pracowników – podaje rzecznik Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego.