Ponad 770 mieszkańców Krakowa złożyło wniosek o dopłatę w ramach programu "Mieszkanie dla Młodych". W sumie osoby te dostały blisko 18,5 miliona złotych dofinansowania do kupna swojego mieszkania. Więcej osób z programu skorzystało jedynie w Warszawie, Poznaniu i Gdańsku. – To porażka – mówi Piotr Krochmal, analityk rynku nieruchomości. MdM pośrednio pomogło w jednym: sprzedaży nowych mieszkań.

– Od początku programu, czyli od 1 stycznia tego roku, Bank Gospodarstwa Krajowego zaakceptował 14 222 wnioski o dopłatę. Banki kredytujące zawarły już 12 423 umowy kredytowe o łącznej wartości przekraczającej 2 miliardy 268 milionów złotych – wylicza Karolina Świstak z Banku Gospodarstwa Krajowego.

W ciągu 11 miesięcy funkcjonowania programu najwięcej wniosków złożyli mieszkańcy Mazowsza (2500 wniosków), Pomorza (2400 wniosków) oraz Wielkopolski (2230 wniosków). Najmniej inicjatyw o zakup mieszkań ze wsparciem państwa złożono w województwach opolskim (139 wniosków) i świętokrzyskim (151 wnioski). Średnia powierzchnia lokali nabywanych w programie wynosi 53,27 m2.

Pieniądze nie leżą na ulicy

W Małopolsce wysłanych wniosków zostało 1067, zaś w samym Krakowie 774. – 23 tysiące złotych piechotą nie chodzi – mówi Jakub Rylik, który dostał dofinasowanie na zakup swojego wymarzonego mieszkania. – Za to mogę sobie wyposażyć kuchnię – dodaje.

Jednak aby zostać beneficjentem rządowego programu, musiał zapożyczyć się w banku. – Mimo posiadania gotówki, która znacznie przewyższała wartość połowy mieszkania, byłem zmuszony do wzięcia kredytu w kwocie większej niż była mi potrzebna. Wszystko po to, by spełnić warunki – tłumaczy Rylik. Słabe strony MdM? – Na pewno załatwianie formalności. Masa dokumentów do wypełnienia i długi czas oczekiwania na decyzję. Ja w sumie po miesiącu dostałem pozytywną odpowiedź – mówi.

„Absolutna porażka”

Piotr Krochmal przypomina, że do wykorzystania było 600 milionów złotych, a wydano zaledwie 30%. – Jest dużo gorzej niż przypuszczałem. To absolutna porażka. Proszę zwrócić uwagę, ile środków zostało wykorzystanych, a mówili, że zabraknie. Reszta przepadnie. Krótko mówiąc, odebrano 380 milionów złotych młodym ludziom – mówi ekspert z branży nieruchomości. Krochmal, analizując zapotrzebowanie, liczył, że wniosków będzie przynajmniej 1,5 tysiąca.

Problemem jest przede wszystkim wskaźnik – 5083,1 zł za metr kwadratowy. Jak zaznacza Krochmal, gdyby był większy, to byłoby więcej chętnych. – A tak to większości nie opłaca się za 20 tysięcy złotych dofinansowania za mieszkanie gdzieś na skraju miasta. Dodatkowo młodzi ludzie muszą związać się z bankiem na 15 lat, nie mogą tego mieszkania wynajmować, przeprowadzić się…  – wylicza minusy programu analityk. – Młodzi myślą przyszłościowo i nie liczy się dla nich mniejsza cena i mury, ale też otoczenie, komunikacja, sąsiedztwo. Oprócz tego rodzina, która zazwyczaj wspiera finansowo swoje dzieci, widząc standardy MdM mówi: dziękuję – dodaje.

Wskaźnik co prawda podniósł się w połowie roku, ale zmiana ta nie było znacząca. Cena za metr kwadratowy wzrosła o... 100 złotych. Trzeba też zaznaczyć, że ów wskaźnik mamy mniejszy niż Gdańsk czy Poznań, choć ceny mieszkań są u nas wyższe niż w wymienionych miastach. – Wojewoda mógłby go podnieść, ale to będzie bardzo ciężkie. Druga sprawa to zmiana na poziomie ustawy i podniesienie wskaźnika do 1,2, co podniosłoby limit o około 10% w całej Polsce – wyjaśnia Piotr Krochmal.

Lepiej kupować bez pomocy rządu?

2015 rok nie będzie przełomowym jeśli chodzi o MdM. Według ekspertów, ceny za nie spadną. – Na 120 deweloperów, tylko trzem udało się zejść poniżej 5 tysięcy złotych za metr kwadratowy. Taką kwotę determinują ceny gruntów i materiałów – mówi Piotr Krochmal. Za to będzie ostatnim, kiedy będzie można zakupić mieszkania po atrakcyjnych cenach i dodatkowo przebierać w ofertach.

Kolejnym czynnikiem było załamanie rynku. W 2013 roku rynek mieszkań osiągnął dno. Wówczas ceny były najniższe od 2007 roku. Taniej już nie będzie, bo byłoby to nieopłacalne. – Doszliśmy do ściany i wszyscy mają tego świadomość. Stąd tyle zakupów – tłumaczy Krochmal. Do tego należy dodać jeszcze niskie stopy procentowe, które niższe już raczej nie będą.

– W tym roku Kraków pobije rekord sprzedanych mieszkań, nawet od czasów hossy. Jeśli zazwyczaj sprzedawało się około 5 tysięcy nieruchomości rocznie, tak teraz ta liczba dojdzie do 7 tysięcy. Nie chodzi tutaj o ceny, bo te są stabilne. Mieszkania sprzedają się dobrze, bo deweloperzy mieli szeroką ofertę w zanadrzu i zarzucili rynek mieszkaniami – tłumaczy analityk rynku nieruchomości.

Co może wydawać się zabawne, pomogło w tym fiasko MdM. – Dużo osób czekało na ten program. I jak już zobaczyli mechanizm, zrezygnowali i kupili mieszkanie tam, gdzie chcieli, ponieważ już wcześniej tak zaplanowali – mówi Krochmal.

Tabela: Liczba wniosków i wysokość przyznanego dofinansowania wg województw, w tym miast wojewódzkich.