Do połowy marca 2018 roku, do Społecznego Komitetu Zabytków Krakowa wpłynęło 214 wniosków o przyznanie dofinansowania na ten rok, z czego do rozpatrzenia zakwalifikowano 172. Na ochronę i odnowę zabytków w naszym mieście przeznaczono ponad 30 mln zł.

SKOZK zdecydował o podziale ponad 30 mln zł na odnowę i ochronę zabytków naszego miasta. Jak przyznaje Maciej Wilamowski z Biura Społecznego Komitetu Zabytków Krakowa, wybór jak zawsze do najprostszych nie należał.

– Zabytków w rejestrze mamy już ponad 1200. Jak zatem widać, podział środków to trudne zadanie. Wybór był trudny, ale na liście mamy kilka rzeczy naprawdę wielkiej wagi. Mam tu na myśli sarkofag marszałka Józefa Piłsudskiego i kryptę, w której spoczywa. To musi zostać zrobione na 100-lecie niepodległości. Oprócz tego priorytetem są również prace w Katedrze Wawelskiej oraz te związane z otwarciem Muzeum Książąt Czartoryskich. Oprócz tego, istotne będą działania w krakowskich kościołach i klasztorach. Blask zyskają również elewacje niektórych budynków, które mijamy codziennie, idąc przez miasto – mówi Wilamowski.

Trzeba znaleźć złoty środek

Podkreśla, że o podjęciu decyzji związanej z finansowaniem, decydują przede wszystkim różne potrzeby zabytków. – Podczas wyboru wniosków, staramy się równoważyć zagrożenia techniczne i ich usuwanie z potrzebą dbania o obiekty najcenniejsze artystycznie. Tracą one najwięcej wtedy, gdy są brudne, zaniedbane, uszkodzone czy widać na nich upływ czasu. To wszystko składa się na pejzaż miasta, więc trzeba znaleźć złoty środek – tłumaczy nasz rozmówca.

Do połowy marca, wpłynęło 214 wniosków o przyznanie dofinansowania na 2018 rok. Do rozpatrzenia zakwalifikowano 172 z nich.

Sarkofagi na Wawelu i synagoga Remuh

Najwięcej, bo ponad 16 mln zł przekazano na realizowane już wcześniej zadania. I tak prawie 1 mln 500 tys. zł przeznaczono na konserwację sarkofagów królów polskich, członków ich rodzin, wieszczów i bohaterów narodowych wraz z remontem konserwatorskim wnętrz krypt na Wawelu, ponad 2 mln 900 tys. zł na kolejny etap prac związanych z renowacją Ołtarza Wita Stwosza. Ponad 1 mln 300 tys. otrzymał Klasztor oo. Dominikanów na utworzenie Muzeum Polskiej Prowincji Dominikanów. Wśród projektów kluczowych znalazła się również kompleksowa odnowa budynku Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” – kwota dofinansowania to ponad 3 mln zł.

Oprócz tego, ponad 646 tys. zł otrzymała Gmina Wyznaniowa Żydowska na rewaloryzację zespołu synagogi Remuh wraz z konserwacją nagrobków na Cmentarzu Remuh. Dotację w wysokości ponad 1 mln zł otrzymał Komitet Kopca Kościuszki. Chodzi o utworzenie Muzeum Kościuszkowskiego z wystawą stałą w Bastionie V w Forcie nr 2 „Kościuszko” oraz trasy edukacyjnej na Kopcu Kościuszki.

Miliony na Arsenał

Dokładnie 3 mln 230 tys. zł SKOZK przekazał na prace związane z powstaniem Muzeum Czartoryskich, a konkretnie na zaprojektowanie, przebudowę i remont konserwatorski dawnego Arsenału Miejskiego wraz z Basztami Stolarską i Ciesielską. W Arsenale będzie prezentowana sztuka starożytna.

– Ingerencja w przestrzeń ekspozycyjną będzie tu z jednej strony mniejsza, z drugiej większa. Dojdzie do zmiany wysokości pomieszczeń. Chcemy nie tylko zaadaptować Arsenał do celów ekspozycyjnych, ale również przystosować piwnice na potrzeby zaplecza Muzeum Książąt Czartoryskich –mówi Andrzej Betlej, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie.

Budynek będzie również dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Otwarcie muzeum ma nastąpić 19 grudnia 2019 roku.

Domy i pałace

Łącznie 4 664 889 zł SKOZK zamierza przeznaczyć na obiekty użyteczności publicznej. Uwzględniono przede wszystkim zabytkowe walory obiektów – pod uwagę brane są przede wszystkim Zamek Królewski na Wawelu, budynki Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz domy i pałace o średniowiecznych i renesansowych początkach. Komitet zdecydował, że 142 348 zł przeznaczy na częściową rekonstrukcję okapu dachów nad krużgankami dziedzińca arkadowego na Wawelu. Ponad 75 tys. zł dofinansowania trafi do urzędu miasta, a konkretnie na remont elewacji od strony pl. Wszystkich Świętych Pałacu Wielopolskich.

Oprócz tego, SKOZK dofinansuje remont konserwatorski dachu budynku administracyjno-szpitalnego w Areszcie Śledczym przy ul. Montelupich 7 oraz prace konserwatorskie piwnic znajdujących się pod wieżą dawnego ratusza na Kazimierzu.

Kolejne prace w katedrze wawelskiej

Tym razem, na obiekty sakralne w Krakowie, SKOZK przekazał łącznie 5 502 811 zł dofinansowania. Najwięcej otrzymały m.in. Archikatedra na Wawelu na kontynuację prac konserwatorskich we wnętrzu katedry (ponad 722 tys. zł), kościół pw. św. Piotra i Pawła na wymianę pokrycia dachu kopuły, prezbiterium oraz nawy głównej i bocznych (prawie 300 tys. zł) oraz remont konserwatorski wschodniej elewacji przybudówek prezbiterium kościoła (prawie 82 870 zł), Bazylika Mariacka na kontynuację prac konserwatorskich przy sterczynach wieńczących prezbiterium (20 800 zł) czy Klasztor Augustianów pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej na remont elewacji południowej nawy głównej, kamiennych elewacji furty oraz kaplic bocznych  (340 tys. zł). Zespół klasztorny Ojców Paulinów na Skałce na dalsze prace związane z remontem konserwatorskim średniowiecznego muru Kazimierza przy ul. Paulińskiej otrzymał ponad 266 tys. zł.

Kamienice zyskają dawny blask

W tym roku na obiekty mieszkalne i usługowe, SKOZK przeznaczył 2 928 776 zł. Na liście dofinansowania znalazły się nie tylko kamienice położone w obrębie Starego Miasta, ale również te znajdujące się na obrzeżach historycznego centrum. Chodzi m.in. o dom pracowników Pocztowej Kasy Oszczędności projektu Adolfa Szyszko-Bohusza przy ul. Zyblikiewicza 5 czy Dom Śląski z lat 30-tych XX wieku, który podczas II wojny światowej był siedzibą gestapo. Środki przekazano na remonty i prace konserwatorskie w zabytkowych kamienicach nieopodal Wawelu.

Priorytetem SKOZK jest również rewitalizacja dróg prowadzących na Wawel. Tym razem dofinansowanie na remonty konserwatorskie elewacji uzyskały kamienice znajdujące się m.in. na ul. Grodzkiej, Kanoniczej, Dietla, Starowiślnej czy Gertrudy.

117 tys. zł otrzymał Hotel „Royal”, natomiast na kontynuację prac budowlano-konserwatorskich ratujących historyczną siedzibę rodziny Kossaków przeznaczono 67 547 zł. Na remont oficyny frontowej Pałacu Pugetów komitet przekazał 126 126 zł.