Ktoś mógłby powiedzieć – przed monitorami w nastawni w elektrociepłowni siedzą trzy osoby – prawie jak w Simpsonach… Kto ich tam wie co oni tam robią i o czym dumają?

Paweł Tokarz, PGE Energia Ciepła:A jednak. Operatorzy kontrolują i regulują wiele parametrów takich jak na przykład: moc elektryczną i cieplną bloku, ciśnienie pary przed turbiną, poziomy wody w różnych wymiennikach ciepła, ilość i rozkład powietrza w kotle. I to jest tylko niewielka część parametrów, które stale można regulować tak, aby optymalizować pracę bloku. Jest więc nad czym dumać podczas zmiany.

Można powiedzieć, że operator bloku energetycznego jest jak pilot za sterami dużego samolotu – liczba wskaźników do sterowania jest podobna. Oczywiście operatorzy, tak jak piloci, mają swoją wieżę kontroli lotów. W elektrociepłowni to nastawnia nadrzędna, z której otrzymują instrukcje dotyczące mocy elektrycznej i ciepła, które należy wyprodukować dla mieszkańców Krakowa. Podstawowy plan produkcji otrzymujemy dwa dni wcześniej. Natomiast na bieżąco jest on korygowany.

A nie można po prostu trzymać się planu, po co go korygować?

Elektrociepłownia w Krakowie wytwarza ciepło i energię elektryczną w jednym procesie technologicznym zwanym kogeneracją. Czasami zdarzy się, że w systemie elektroenergetycznym naszego kraju jakiś blok zostanie awaryjnie wyłączony – wtedy otrzymujemy informację z nastawni nadrzędnej o konieczności zwiększenia mocy bloku tak, aby zbilansować ten niedobór w systemie elektroenergetycznym.

Często powody zmian w podstawowym planie produkcji są prozaiczne – na przykład nagłe zmiany w pogodzie. Wyobraźmy sobie taką sytuację: jest piękna słoneczna pogoda i nagle nadchodzi zamieć śnieżna. Słońce zachodzi, mocno obniża się temperatura na zewnątrz, zwiększa się pobór ciepła przez mieszkańców i instytucje na terenie Krakowa. Wówczas trzeba wyprodukować więcej ciepła, podnieść temperaturę wody, która z bloków energetycznych zasila sieć ciepłowniczą.

Czy te zmiany spowodowane nagłym załamaniem pogody są duże?

Trudno to dokładnie określić, ponieważ rzadko występują takie same warunki. Wartości różnią się od siebie w zależności od dnia tygodnia, od tego czy to jest poranek czy noc. Można w przybliżeniu powiedzieć, że takie dynamiczne korekty mogą sięgać od pięciu do dziesięciu procent, a w ekstremalnych warunkach nawet i do 15 procent. Ważny jest też czas reakcji – na zakłócenia trzeba reagować możliwie szybko.

Jaka jest temperatura wody wytwarzana w elektrociepłowni?

Temperatura wody, którą wytwarzamy to około 70 stopni w porach letnich do nawet około 135 stopni w zimie.

Kto w takim razie czuwa fizycznie nad urządzeniami w elektrociepłowni. Czy wszystko można zrobić przy pomocy komputera?

Naszymi oczami w terenie są Obchodowi, którzy m.in.: kontrolują stan urządzeń i instalacji, przygotowują do przełączeń, zgłaszają zauważone usterki, włączają bądź wyłączają urządzenia. Operator przekazuje instrukcje oraz informacje jak mają to zrobić, jakie urządzenia fizycznie włączyć, co przestawić. Operator nadzoruje cały proces z nastawni i czuwa nad prawidłowym funkcjonowaniem bloku energetycznego.

Praca operatora jest pracą zmianową, jak sobie pan radzi z pracą, w której „dniówka” zaczyna się o różnych porach?

Zmiana w elektrociepłowni trwa 8 godzin, czasami dłużej. Praca zmianowa rozregulowuje rytm dobowy. Dlatego tak ważna jest regeneracja, zwłaszcza głęboki, odpowiednio długi sen i zdrowa, zbilansowana dieta.

Krakowska elektrociepłownia PGE Energia Ciepła jest największym producentem ciepła w Krakowie, wytwarza ponad 70% ciepła dostarczanego przez dystrybutora ciepła w Krakowie. Od kilku lat współpracuje m.in. z Zespołem Szkół Energetycznych w Krakowie, w której swoim patronatem objęła klasę o profilu technik elektryk. Technicy, którzy chcą rozpocząć swoją karierę w elektrociepłowni na stanowisku obchodowego czy operatora w najbliższych latach będą mieli unikalną możliwość uczestniczenia w transformacji energetycznej krakowskiej elektrociepłowni.