Podgórze. Ważne zmiany i gorące dyskusje

fot. Krzysztof Kalinowski/LoveKraków.pl
Trudno o rejon miasta, w którym w ciągu minionych pięciu lat miało miejsce tak wiele różnego rodzaju zmian i przeobrażeń, często wywołujących też wiele emocji. W naszej podróży po krakowskich dzielnicach docieramy do Podgórza.

Pięć lat temu o Podgórzu pisaliśmy tak:

Wciąż pobrzmiewały echa rozłożonych na cały 2015 rok obchodów 100-lecia połączenia Krakowa z Podgórzem. Rynek Podgórski był już po – budzącej do dziś kontrowersje – rewitalizacji, na granicy z Nową Hutą powstawał most na Wiśle w ramach drogi S7, a przy skrzyżowaniu ulic Limanowskiego i Powstańców Śląskich trwały prace przy tworzeniu Muzeum Podgórza, otwartego ostatecznie w kwietniu 2018 roku. Tuż obok rosła ogromna łącznica kolejowa pomiędzy Krzemionkami i Zabłociem, która zdominowała przestrzeń całej okolicy, otwierając równocześnie zupełnie nowe możliwości prowadzenia ruchu pociągów na terenie Krakowa.

Kolejowe rewolucje

Łącznica i przystanki na jej końcach już działają, choć dopiero zakończenie prac przy linii średnicowej pozwoli z nich w pełni skorzystać. To jednak tylko jedna z wielu zmian, jakie na terenie Dzielnicy XIII Podgórze zaszły w ciągu minionych pięciu lat.

Same te związane z koleją tworzą znacznie dłuższą listę. Modernizacja linii średnicowej, poza utrudnieniami dla kierowców w różnych punktach dzielnicy, zmieniła wygląd fragmentu ul. Dekerta, przyniosła oczekiwaną od dawna przebudowę peronów stacji Kraków Płaszów, otworzyła dyskusje o pieszym i rowerowym połączeniu pomiędzy rejonem ul. Kopernika, Wisłą i ulicą Wielicką.

Wojna o separatory i nie tylko

W minionym pięcioleciu mieszczą się też gorące spory dotyczące organizacji ruchu, z powodu których Podgórze znalazło się na ustach całego miasta. Zaczęło się od likwidacji miejsc parkingowych i montażu słynnych separatorów na ul. Kalwaryjskiej, które wywołały oburzenie części mieszkańców, a z czasem krąg tematów poszerzył się, obejmując szeroko rozumiane zmiany w ruchu w mieście i sprzeciw wobec działań miasta w tej sprawie, w tym przede wszystkim ówczesnego wicedyrektora ZIKiT a obecnie dyrektora ZTP Łukasza Franka. Powstały stowarzyszenia Stare Podgórze oraz Nic o nas bez nas, a osoby związane z nimi w 2018 roku uzyskały mandaty w radzie dzielnicy.

Biurowe centra

Na mapie dzielnicy nie brakuje miejsc, które w ostatnich latach diametralnie zmieniły swój wygląd z powodu nowej zabudowy. Można tu wymienić m.in. rejon ulicy Wadowickiej i ronda Matecznego, który stał się centrum biurowym i wciąż jest placem budowy kolejnych biurowców. Ta strefa będzie się prawdopodobnie rozszerzać, biorąc pod uwagę trwającą rozbiórkę przy skrzyżowaniu z ulicą Tischnera i niedawne oczyszczenie terenu z pozostałości zabudowań. Z drugiej strony, w rejonie ronda Matecznego udało się też wznowić działalność pijalni wody, a mieszkańcy mogą korzystać z dawnego parku zdrojowego, ukrytego za ogrodzeniem od strony ul. Konopnickiej.

Inne życie Zabłocia

Drugim rejonem, który wciąż przechodzi daleko idącą zmianę, jest Zabłocie. Obszar kojarzony z przemysłową historią w krótkim czasie wypełnił się inwestycjami mieszkaniowymi. W budynku dawnych zakładów Telpod powstał akademik, stopniowo rozszerza się też oferta gastronomiczna. Ceny mieszkań są wysokie, ze względu na bliskość centrum miasta i dobre skomunikowanie. Równocześnie rozbudowa Zabłocia jest krytykowana za swój chaotyczny charakter, pomijanie historycznego kontekstu miejsca czy stwarzanie nowych problemów, choćby z brakiem miejsc parkingowych czy miejsc przeznaczonych pod zieleń. W kwestii zieleni ważnym krokiem było otwarcie w 2018 roku parku Stacja Wisła, który był efektem skutecznej oddolnej inicjatywy mieszkańców. Z kolei przy ul. Dekerta, dzięki mobilizacji studentów i skutecznej zbiórce środków, udało się stworzyć „motyli ogród”. Obecnie ZZM przygotowuje się do powiększenia parku Stacja Wisła i budowy nowego parku kieszonkowego przy ul. Dekerta 15.

Bagry

Rewolucję przeżyły też okolice Zalewu Bagry. Sam zalew zyskał nowy wygląd i funkcjonalność dzięki kilku osobnym inwestycjom, realizowanym głównie dzięki budżetowi obywatelskiemu. W 2016 roku wykonana została pierwsza część plaży u wylotu ul. Koziej, a z czasem zagospodarowywane były kolejne fragmenty brzegu. Powstały alejki, a w tym roku również tężnia solankowa. Bagry są w stanie przyciągać i pomieścić coraz większą liczbę odpoczywających mieszkańców.

W porównaniu ze stanem sprzed pięciu lat różnicę stanowi też nowa zabudowa pomiędzy zalewem a ulicą Lipską. Od 2019 roku działa też parking Park&Ride Mały Płaszów, z którego w tym roku po raz pierwszy uruchomiono wahadłową linię autobusową dowożącą odpoczywających na ulicę Bagrową.

Po przeciwnej stronie pętli tramwajowej miasto planuje teraz natomiast budowę Całorocznego Centrum Sportów Zimowych.

Spory o zieleń

Ostatnie lata przyniosły również kilka dużych sporów wokół terenów zielonych i tak się składa, że większość z nich ma związek z dzielnicą XIII. Plan utworzenia Muzeum-Miejsca Pamięci KL Plaszow spotkał się z dużym sprzeciwem części mieszkańców – z jednej strony ze względu na samą formę upamiętnienia ofiar, a z drugiej na szczegóły realizacji, w tym przede wszystkim (zrealizowaną w ostatnich tygodniach) wycinkę drzew pod budowę Memoriału. Kontrowersje budzi też rozpoczynający się wkrótce remont parku Bednarskiego. Przeciwnicy planów ZZM, skupieni wokół Akcji Ratunkowej dla Krakowa, zwracają uwagę m.in. na zbyt duży w ich ocenie zakres prac, ingerujący w charakter parku. Wcześniej podobne dyskusje toczyły się wokół parku rzecznego Wilga i zagospodarowania terenu kamieniołomu Libana, do czego ostatecznie nie doszło.

Wielkomiejskie wizje

W dyskusjach o przyszłości dzielnicy na pierwszy plan wysuwają się od pewnego czasu wizje dotyczące budowy Nowego Miasta na Rybitwach, z 17 wysokościowcami i miejscem dla ponad 100 tysięcy mieszkańców. Niezależnie od tego, na ile realizacja tych planów jest prawdopodobna, może to w znacznej mierze wpływać na kierunek działań inwestycyjnych miasta. Kroki w tym kierunku już są widoczne, czego dowodem może być rozpisywanie przetargów na koncepcje przedłużenia linii tramwajowej czy powrót do pomysłu tras Nowobagrowej i Ciepłowniczej.

Czytaj wiadomości ze swojej dzielnicy:

Podgórze