Awantura o „Dziady” w Teatrze Słowackiego

W listopadzie na deskach Teatru Słowackiego miała miejsce premiera „Dziadów” w reż. Mai Kleczewskiej. Głos w sprawie spektaklu zabrała Barbara Nowak – Małopolska Kurator Oświaty. Kurator Nowak stwierdziła, że spektakl zawiera interpretacje nieadekwatne i szkodliwe dla dzieci i uczniów, które nie wpisują się w cele systemu oświaty.

„Odradzam organizację wyjść szkolnych na spektakl „Dziady" w Teatrze J. Słowackiego. W mojej ocenie, haniebne jest używanie dzieła wieszcza A. Mickiewicza dla celów politycznej walki współczesnej opozycji antyrządowej z polską racją stanu” – napisała na Twitterze.

Chociaż zainteresowanie spektaklem już przed premierą było ogromne, to po „apelu” Barbary Nowak wzrosło tak bardzo, że bilety zostały wyprzedane do ostatniego miejsca na wszystkie najbliższe spektakle w 2022 roku.

Więcej >>> Małopolska kurator oświaty krytycznie o „Dziadach” w Teatrze Słowackiego

Warto zaznaczyć, że jeszcze podczas wrześniowej konferencji prasowej teatr i urząd marszałkowski zapowiadali, że starają się o to, by teatr był współprowadzony przez ministerstwo kultury, a w przyszłości stał się sceną narodową.

Po premierze „Dziadów” sprawa ucichła, a ministerstwo poinformowało, że obecnie nie planuje współprowadzenia teatru. Resort kultury dodał również, że pozytywna decyzja o współprowadzeniu samorządowej instytucji kultury zapada na podstawie pełnej analizy przesłanek merytorycznych i finansowych, a nie „w nagrodę lub za karę”.

Więcej na ten temat:

Jan Klata i Stary Teatr. Kolejna runda

Miał być wielki powrót, ale ostatecznie nic z tego nie wyszło. Jeszcze w maju dyrekcja Starego Teatru zapowiadała, że w nowym sezonie artystycznym Jan Klata wyreżyseruje spektakl „Ptaki” Arystofanesa. Ostatecznie reżyser sztuki na narodowej scenie nie wystawił, a nowy sezon rozpoczął od premier „Trąbki do słuchania” w reż. Agnieszki Glińskiej i „Obywatelki Kane” w reż. Wiktora Rubina.

17 października Stary Teatr świętował 240-lecie istnienia. Z tej okazji miał miejsce pokaz spektaklu „Halka” w reż. Anny Smolar, mapping na budynku. Został również otwarty sklep teatralny.

Więcej na ten temat: Burza w Starym Teatrze. Powrotu Jana Klaty nie będzie

Powrót festiwali

Chociaż w cieniu pandemii i obostrzeń, barwne festiwalowe wydarzenia powróciły w wersji „na żywo”. Festiwal Kultury Żydowskiej, Festiwal Muzyki Filmowej, EtnoKraków, Sacrum Profanum, Wianki czy Festiwal Teatrów Ulicznych to tylko niektóre z imprez, które w tym roku zaprosiły widzów w plener czy na widownie w salach koncertowych i teatrach. Liczna frekwencja pokazała, jak wszystkim bardzo brakowało spotkań twarzą w twarz, a nie tylko w wersji online.

Muzeum Fotografii zaprasza do Zbrojowni

Początkiem grudnia pierwsi zwiedzający przekroczyli próg nowej, głównej siedziby Muzeum Fotografii przy Rakowickiej 22.

Do dyspozycji muzeum jest 3 300 m2 powierzchni użytkowej. W nowym budynku mieści się zarówno wystawa główna i sala wystaw czasowych, pomieszczenia biurowe i administracyjne, ale także kawiarnia, księgarnia, sale konferencyjne i edukacyjne i ogólnodostępna biblioteka z pokaźnymi zbiorami poświęconymi fotografii.

Kraków doczekał się Muzeum Wyspiańskiego

Na to muzeum Kraków czekał bardzo długo. Od teraz twórczość Stanisława Wyspiańskiego jest na wyciągnięcie ręki. Muzeum Wyspiańskiego – nowy oddział Muzeum Narodowego w Krakowie – zostało otwarte w budynku dawnego spichlerza przy placu Sikorskiego 6. To trzy piętra wystaw, podzielonych na różne wątki związane z życiem i twórczością artysty.

Lekcja starożytnej historii w Arsenale

W tym roku Muzeum Narodowe w Krakowie otworzyło również Galerię Sztuki Starożytnej w Arsenale. W Arsenale znalazło się 1000 obiektów z terenów Bliskiego Wschodu, Egiptu, Grecji i Italii. Najstarsze eksponaty pochodzą z III tysiąclecia p.n.e., a najmłodsze z VII wieku n.e.

Więcej >>> Arsenał Czartoryskich. Lekcja z całej starożytności

Królewskie arrasy w blasku reflektorów

To była najchętniej odwiedzana wystawa w historii Zamku Królewskiego. Mowa o wystawie „Wszystkie arrasy króla. Powroty 2021 – 1961 – 1921” zobaczyło prawie 100 tys. widzów. Arrasami zachwycili się nie tylko zwiedzający z Polski, ale i zagranicy.

Więcej:

Chociaż wystawa dobiegła końca, to arrasy nadal można podziwiać – chociaż w nieco innej formie – na ulicach Krakowa. Stały się one motywem przewodnim świątecznych dekoracji miasta. Tutaj jednak zdania mieszkańców były podzielone i niejednokrotnie padało pytanie: „Co to ma wspólnego ze świętami?”.

Wyspiański czy nie Wyspiański? Oto jest pytanie!

Sporo działo się pod koniec roku w bazylice oo. Franciszkanów. Chodzi o zakończoną w listopadzie konserwację malowideł Stanisława Wyspiańskiego. Krakowianie do efektów prac podeszli z ogromną rezerwą, którą wyrażali w następujących słowach: .„Zero klimatu Wyspiańskiego, dzięki tej konserwacji pozbyto się go zupełnie! Koszmar”, „Wyspiański się w grobie przewraca”, „Bezmiar zniszczeń” czy „Serce boli”.

Awantura wybuchła po tym, jak Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków opublikował fotografie wykonane w bazylice franciszkanów i zestawił je ze zdjęciami pochodzącymi sprzed konserwacji. Kontrowersje wzbudził przede wszystkim „nowy” wizerunek Matki Boskiej.

Teatr KTO zamieszkał w Podgórzu

Po 44 latach wędrówki – od polskich ulic i placów po sale teatralne w różnych miejscach świata – Teatr KTO zadomowił się w Podgórzu.

Nowa siedziba Teatru KTO mieści się przy ul. Zamoyskiego. W budynku powstała sala mogąca pomieścić 160 osób, natomiast w ogrodzie – mobilna widownia na 120 miejsc. Nie oznacza to jednak, że teatr coraz rzadziej można spotkać w plenerze. Wręcz przeciwnie! Czekają nas spektakle na Rynku Podgórskim czy tegoroczne dwie odsłony Festiwalu Teatrów Ulicznych ULICA. Co tu dużo mówić, dzieje się – i to sporo!

10-lecie MOCAK-u

Muzeum MOCAK świętowało w tym roku 10-lecie istnienia. Z tej okazji instytucja przygotowała dla widzów 11 wystaw. Nowe wystawy powstały w oparciu o dzieła znajdujące się w kolekcji muzeum MOCAK. Nowe ekspozycje to przede wszystkim okazja do zobaczenia nowych nabytków i prac, które wcześniej nie były eksponowane.

Więcej >>> Wielkie zwiedzanie na 10-lecie MOCAK-u

Pałac Krzysztofory i Kraków od początku bez końca

„Kraków od początku bez końca” to nowa stała wystawa w Pałacu Krzysztofory. Jej otwarciem Muzeum Krakowa zwieńczył trwający kilkanaście lat remont głównej siedziby.

Historia, magia, legenda i codzienność od teraz mają wspólny adres: Rynek Główny 35. Nowa wystawa Pałacu Krzysztofory jest prezentowana w piwnicach i na pierwszym piętrze pałacu. „Kraków od początku bez końca” to barwna opowieść o naszym mieście, która nie ma końca.

Na wystawie jest prezentowanych kilkaset eksponatów z kolekcji muzeum. Wśród nich znalazły się m.in. strój Lajkonika, szopka krakowska czy maszkarony, takie jak srebrny kur Bractwa Kurkowego z XVI w., pierścień i berełko burmistrzów krakowskich z tego samego stulecia, lada Krakowskiej Kongregacji Kupieckiej z XVIII wieku czy dzieła sygnowane nazwiskami takich artystów, jak Jan Matejko, Józef Mehoffer, Zofia Stryjeńska, Jacek Malczewski, Wojciech Weiss czy Wlastimil Hoffman.

Na fasadzie pałacu od pl. Szczepańskiego pojawił się również pomnik krakowskiej przekupki nazwanej Miedzanną.

Nowa spółka, zdania podzielone

Kraków 50.20 – czy powołanie nowej spółki jest konieczne? Na ten temat przez jakiś czas debatowali krakowscy radni.

Władze miasta chciały powołania nowej spółki i informowały, że Kraków 50.20 ma m.in. zarządzać Centrum Kongresowym ICE Kraków, promować turystykę i przeprowadzić proces inwestycyjny Centrum Literatury i Języka Planeta Lem.

Ostatecznie, po burzliwej dyskusji, omówieniu wszystkich za i przeciw, przyjęciu poprawki radnego Grzegorza Stawowego, spółka powstała.

Kossakówka i „pospolite ruszenie”

Kossakówka była w tym roku bohaterką, która przez długi czas królowała w krakowskich mediach. Padło nawet stwierdzenie, że „w Krakowie miało miejsce pospolite ruszenie”. Burzę wywołała pierwotna, wstępna koncepcja Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK w sprawie zagospodarowania zabytkowej willi. Miało w niej powstać Muzeum Historii Sztuki. Po burzliwych dyskusjach, dyrektorka muzeum wycofała się z pierwszych planów, a w willi – zgodnie z rezolucją radnych – powstanie Muzeum Rodziny Kossaków.

To jednak nie koniec. Jednym z pomysłów jest utworzenie przy Kossakówce Muzeum HERStorii Sztuki. Miałoby się mieścić w nowo wybudowanym pawilonie od strony Alej Trzech Wieszczów. Inicjatorki i inicjatorzy przygotowali projekt muzeum i utworzyli petycję w sprawie utworzenia Muzeum HERStorii Sztuki.

Olga Tokarczuk honorową obywatelką Krakowa

To był również rok Olgi Tokarczuk w Krakowie. Pisarka odebrała tytuł honorowej obywatelki Krakowa i doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Decyzję w sprawie przyznania Oldze Tokarczuk tytułu radni podjęli 9 czerwca podczas sesji. Swoje poparcie dla wniosku radnych wyraziło również Wydawnictwo Literackie.

W uzasadnieniu projektu uchwały czytamy, że z Krakowem noblistkę łączy nie tylko siedziba wydawcy, ale i to, że wielokrotnie gościła na Międzynarodowych Targach Książki i Festiwalu Conrada.

– Jest feministką, wspiera działania na rzecz praw zwierząt, ochrony środowiska, równouprawnienia i społeczeństwa obywatelskiego. Jest członkinią Rady Fundacji im. Stefana Batorego. Czytelnicy cenią Panią Olgę Tokarczuk za to, że ma niesamowitą pisarską wyobraźnię, a w swoich opowieściach przekracza utarte granice, nie boi się także podejmowania trudnych tematów – pisali w uzasadnieniu radni.

Powrót smoków

Kochane przez wszystkich krakowian i krakowianki zjawiskowe stwory powróciły w tym roku nad Wisłę. Po przerwie smocze widowisko odbyło się we wrześniu i jak zawsze przyciągnęło tłumy mieszkańców i turystów. Pływające i unoszące się w powietrzu smoki były animowane przez aktorów Teatru Groteska z pokładu 30-metrowych, rzecznych barek. W trakcie pokazu zabrzmiała specjalnie przygotowana muzyka, a całemu spektaklowi towarzyszyły efekty świetlne, laserowe i pirotechniczne.

Muzeum Komiksu

W tym roku w Krakowie powstało Muzeum Komiksu. Swoją działalność muzeum zainaugurowało wystawą poświęconą komiksom i ilustracjom prasowym Edmunda Hejdaka.

Przy Sarego 7 mieści się galeria, w której prezentowane będą wystawy monograficzne, jak i czytelnia z literaturą naukową poświęconą komiksowi, ilustracji czy animacji. Wszystkie zbiory pochodzą z kolekcji Wojciecha Jamy, Artura Wabika i Tomasza Trzaskalika - inicjatorów utworzenia muzeum.

W kwietniu 2021 roku powołali do życia Fundację Muzeum Komiksu, której głównym celem jest powstanie w przyszłości placówki dokumentującej, archiwizującej i edukującej w sztuce komiksu. W przyszłym roku fundacja planuje uruchomienie własnej linii wydawniczej poświęconej historii komiksu.

Muzeum służy również pomocą młodym naukowcom. W placówce do ich dyspozycji są komiksowe zbiory, z których mogą korzystać podczas pisania swoich prac magisterskich czy doktorskich.

Hotel Cracovia. Jest data otwarcia

– W 2026 roku wejdziemy do hotelu Cracovia – zapowiedział w tym roku minister kultury Piotr Gliński. Dodał również, że budynek w ostatniej chwili został wykupiony z rąk deweloperów, dzięki czemu udało się uchronić Kraków przed kolejną galerią handlową.

Szacowany koszt inwestycji to prawie 425 mln zł. W przyszłości w Cracovii będzie się mieścić oddział Muzeum Narodowego w Krakowie – Muzeum Architektury i Designu.

Póki co przedsmak tego, co zobaczymy w przyszłości w Cracovii można oglądać w Kamienicy Szołayskich, gdzie powstała galeria designu i architektury. To prezentacja najważniejszych dzieł polskich projektantów i architektów, przedmioty codziennego użytku i najciekawsze budynki w Polsce. Warto zajrzeć!

„Ławeczka”, czyli pomnik Smolenia

Kraków żył również dyskusją na temat powstania pomnika Bohdana Smolenia. Projekt nawiązywał do popularnych w Polsce rzeźb „Ławeczek”. Inicjatorzy powstania pomnika proponowali, by pomnik stanął na rogu ulic Jabłonowskich i Czapskich. Miasto stwierdziło, że proponowana forma pomnika może prowadzić do zaburzania osi widokowych czy powodować utrudnienia dla pieszych.

Wystawa o pandemii w Muzeum Podgórza

Maseczki, emitowany policyjny komunikat o niegrupowaniu się i pozostaniu w domach, fotografie pustego Krakowa, rzeźby, ale i zdjęcia z jesiennego Strajku Kobiet. To tylko niektóre z „eksponatów” składających się na opowieść o trudnym czasie pandemii.

Wystawa „Współistnienie” w Muzeum Podgórza to opowieść o czasie pandemii z perspektywy mieszkańców Krakowa. To opowieść o tym, jak pandemia zmieniła nasze życie, sposób myślenia i postrzeganie świata. Mieszkańcy przekazali na wystawę ponad 800 rzeczy. Wystawę można oglądać do 22 kwietnia 2022 roku.

Wielki jubileusz dzwonu Zygmunt

Korowód ulicami miasta, zwiedzanie wieży, pokaz specjalny obrazu Matejki, koncerty, multimedialny spektakl. To tylko niektóre z wydarzeń, które miały miejsce z okazji wyjątkowych, bo 500. „urodzin” dzwonu Zygmunt.

Dzwon po raz pierwszy zabrzmiał 13 lipca 1521 roku. Z tej okazji miasto, Zamek Królewski na Wawelu, Katedra Wawelska i Dom Norymberski połączyły siły i zaprosiły mieszkańców do wspólnego świętowania tej wyjątkowej rocznicy pod hasłem „Sub una campana/Pod jednym dzwonem”.

Otwarcie Domu Utopii

Przestrzeń spotkań, warsztatów, edukacji i przede wszystkim – empatii. W Nowej Hucie został otwarty Dom Utopii.

Dom Utopii – Międzynarodowe Centrum Empatii to inicjatywa Teatru Łaźnia Nowa. Jego twórcami są Małgorzata i Bartosz Szydłowscy, założyciele teatru.

Centrum powstało w jednym z byłych skrzydeł Zespołu Szkół Elektrycznych nr 2, na os. Szkolnym 26. Przez wiele lat budynek stał pusty, ale w jego przestrzeniach odbywały się różne działania artystyczne. W 2016 roku rozpoczęły się prace nad projektem modernizacji – objęły wnętrze obiektu, aranżację przestrzeni i elewację. Łączny koszt inwestycji wyniósł prawie 23 mln zł.

Pałac Potockich. Centrum literackich spotkań

Otwarty w tym roku Pałac Potockich przy Rynku Głównym stał się wspólną przestrzenią dla organizatorów kulturalnych wydarzeń. Prowadzić swoją kulturalna działalność mogą tu mniejsze instytucje, animatorzy, aktywiści, kolektywy i NGOs-y. Inicjatywa miała ożywić centrum miasta, w którym kultura zaczęła być spychana na dalszy plan przez komercyjne, turystyczne atrakcje. W Pałacu Potockich będzie się również mieścić wystawa „Szuflada Szymborskiej”.

Muzeum Inżynierii Miejskiej. Moc doświadczeń

W tym roku dobiegł końca remont głównej siedziby Muzeum Inżynierii Miejskiej przy ul. św. Wawrzyńca. W przyszłym roku ma zostać otwarta stała wystawa.

Muzeum zaprosiło również do Ogrodu Doświadczeń. Na mieszkańców i turystów czeka 40 nowych obiektów edukacyjnych, w tym rower na linie czy 6-metrowa rakieta.

Obecnie na ponad 6-hektarowym terenie znajduje się 110 modeli, które uczą poprzez zabawę. Zostały wykonane nowe, bezpieczne nawierzchnie i pojawiły się namioty edukacyjne.

Cenzura wystawy na Miesiącu Fotografii?

Kontrowersje podczas tegorocznego Miesiąca Fotografii. A te wywołała wystawa „Powaga sytuacji”, która miała zostać otwarta w Cricotece. Chodziło konkretnie o kolaż banerów ze Strajku Kobiet, który miał być na niej prezentowany. – Nasz sprzeciw budzi to, że rzeczywistość polityczna zmusza kogokolwiek do stawania przed tego typu dramatycznymi wyborami – zaznaczali przedstawiciele Fundacji Sztuk Wizualnych.

Więcej: Cenzura na Miesiącu Fotografii?